Có thể nói từ đầu những năm 90 của thế kỷ XX, một chương mới đã mở ra trong lịch sử các quốc gia Đông Nam Á vì những lý do chính sau:
Vấn đề Campuchia được giải quyết: Hiệp định Hòa bình Paris về Campuchia (1991) đã chấm dứt xung đột kéo dài, tạo điều kiện cho hòa bình và ổn định trong khu vực.
ASEAN mở rộng thành viên: Nhiều quốc gia (Việt Nam, Lào, Myanmar, Campuchia) gia nhập ASEAN, biến tổ chức này thành một khối thống nhất và mạnh mẽ hơn với 10 nước thành viên.
Thành lập AFTA: Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN (AFTA) được thành lập (1992), thúc đẩy thương mại nội khối và tăng cường khả năng cạnh tranh của khu vực.
Bối cảnh quốc tế thay đổi: Chiến tranh Lạnh kết thúc, tạo điều kiện cho các nước Đông Nam Á tập trung vào phát triển kinh tế và hợp tác khu vực.
Tóm lại, những yếu tố này đã tạo nên một bước ngoặt, mở ra một chương mới với đặc trưng là hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển cho khu vực Đông Nam Á.