Câu 1: Trong trồng trọt để cây hút nước dễ dàng cần chú ý những biện pháp kỹ thuật gì? Tại sao không nên tưới nước cho cây vào buổi trưa?
Để cây hút nước dễ dàng, cần chú ý các biện pháp kỹ thuật sau:
Đất tơi xốp: Đất tơi xốp giúp rễ cây dễ dàng phát triển và tiếp xúc với nguồn nước. Cần cày bừa, xới xáo đất thường xuyên.
Đảm bảo độ ẩm đất: Tưới nước đầy đủ và đúng cách, tránh để đất quá khô hoặc quá úng.
Bón phân hợp lý: Bón phân giúp cây phát triển hệ rễ khỏe mạnh, từ đó tăng khả năng hút nước.
Trồng cây phù hợp với điều kiện đất đai và khí hậu: Mỗi loại cây có nhu cầu nước khác nhau. Cần lựa chọn loại cây phù hợp để đảm bảo cây phát triển tốt.
Làm cỏ, vun gốc: Loại bỏ cỏ dại cạnh tranh nước và dinh dưỡng với cây trồng. Vun gốc giúp giữ ẩm cho đất.
Tưới nước đúng cách: Tưới vào gốc cây, tránh tưới lên lá vào buổi tối để hạn chế nấm bệnh.
Tại sao không nên tưới nước cho cây vào buổi trưa?
Nước bốc hơi nhanh: Nhiệt độ cao vào buổi trưa làm nước bốc hơi nhanh chóng, cây không kịp hấp thụ.
Gây bỏng lá: Các giọt nước đọng trên lá có thể hoạt động như thấu kính hội tụ ánh nắng mặt trời, gây bỏng lá.
Thay đổi nhiệt độ đột ngột: Tưới nước lạnh vào buổi trưa nắng nóng có thể làm thay đổi nhiệt độ đột ngột, gây sốc cho cây.
Cản trở quá trình trao đổi khí: Buổi trưa, khí khổng của lá thường đóng lại để hạn chế thoát hơi nước. Tưới nước lúc này không giúp cây hấp thụ nước tốt hơn mà còn cản trở quá trình trao đổi khí.
Câu 2: Tại sao khi lao động nặng, những người ít luyện tập thể lực thường thở gấp hơn và nhanh mệt hơn những người hay luyện tập thể dục thể thao?
Khi lao động nặng, cơ thể cần nhiều năng lượng hơn, do đó cần nhiều oxy hơn để hô hấp tế bào tạo ra năng lượng.
Người ít luyện tập: Hệ hô hấp và tim mạch kém phát triển, khả năng cung cấp oxy cho cơ thể kém. Do đó, họ phải thở gấp hơn để bù đắp lượng oxy thiếu hụt. Đồng thời, khả năng chịu đựng của cơ bắp cũng kém, dẫn đến nhanh mệt mỏi.
Người hay luyện tập: Hệ hô hấp và tim mạch phát triển tốt, khả năng cung cấp oxy cho cơ thể hiệu quả hơn. Cơ bắp cũng khỏe mạnh và dẻo dai hơn, giúp họ chịu đựng được cường độ vận động cao hơn mà không bị mệt mỏi nhanh chóng.
Câu 3: Rễ của thực vật trên cạn có đặc điểm hình thái gì thích nghi với chức năng tìm nguồn nước và ion khoáng?
Rễ của thực vật trên cạn có các đặc điểm hình thái sau để thích nghi với chức năng tìm nguồn nước và ion khoáng:
Phát triển theo hướng trọng lực dương (hướng xuống đất): Giúp rễ tiếp cận nguồn nước và khoáng chất trong đất.
Hệ rễ phân nhánh mạnh: Tăng diện tích tiếp xúc với đất, giúp hấp thụ nước và khoáng chất hiệu quả hơn.
Có lông hút: Lông hút là các tế bào biểu bì kéo dài, có chức năng hấp thụ nước và ion khoáng trực tiếp từ đất.
Chóp rễ: Bảo vệ rễ khỏi bị tổn thương khi xuyên qua đất và tiết ra chất nhờn giúp rễ dễ dàng di chuyển trong đất.
Câu 4: Khi không khí bão hòa hơi nước, lượng nước dư thừa do cây hút vào sẽ được thoát ra ngoài bằng cách nào? Cách thoát hơi nước này chứng minh điều gì?
Khi không khí bão hòa hơi nước (độ ẩm 100%), sự thoát hơi nước qua khí khổng gần như dừng lại. Lúc này, cây sẽ thoát nước qua giọt nước (guttation). Các giọt nước xuất hiện ở mép lá hoặc đầu lá vào buổi sáng sớm.
Cách thoát hơi nước này chứng minh rằng:
Áp suất rễ: Rễ tạo ra áp suất đẩy nước từ rễ lên lá.
Sự liên tục của dòng nước trong cây: Nước được vận chuyển liên tục từ rễ lên lá thông qua mạch gỗ.
Câu 5: Giải thích vì sao cây bị héo khi thiếu nước? Dự đoán điều gì sẽ xảy ra với cơ thể nếu sự vận chuyển các chất trong cơ thể bị dừng lại?
Cây bị héo khi thiếu nước do:
Mất áp suất trương nước: Nước giúp tế bào duy trì độ cứng (áp suất trương nước). Khi thiếu nước, tế bào mất áp suất trương nước, làm cho lá và thân cây bị mềm và héo.
Giảm quá trình trao đổi chất: Nước là dung môi cho các phản ứng hóa học trong cây. Thiếu nước làm chậm quá trình trao đổi chất, ảnh hưởng đến hoạt động sống của cây.
Nếu sự vận chuyển các chất trong cơ thể bị dừng lại:
Tế bào thiếu chất dinh dưỡng và oxy: Không có chất dinh dưỡng và oxy được vận chuyển đến tế bào, dẫn đến tế bào chết.
Chất thải không được loại bỏ: Chất thải tích tụ trong cơ thể gây độc hại.
Cơ thể ngừng hoạt động và chết: Do các quá trình trao đổi chất và năng lượng bị ngừng trệ.
Câu 6: Vì sao khi trồng các loài cây thân leo như: mướp, bầu, bí, thiên lí,… người trồng thường phải làm dàn cho cây?
Khi trồng các loài cây thân leo, người trồng thường phải làm dàn cho cây vì:
Tạo chỗ bám cho cây: Thân leo cần có chỗ bám để vươn lên và phát triển. Dàn giúp cây leo lên cao, nhận được nhiều ánh sáng hơn.
Tăng năng suất: Khi cây leo lên dàn, quả sẽ được phân bố đều, nhận được nhiều ánh sáng và không bị ẩm ướt do tiếp xúc với đất, giúp tăng năng suất.
Tiết kiệm diện tích: Trồng cây leo trên dàn giúp tiết kiệm diện tích đất canh tác.
Thuận tiện cho việc chăm sóc và thu hoạch: Dàn giúp người trồng dễ dàng chăm sóc, tỉa cành, bón phân và thu hoạch quả.
Câu 7: Cho ví dụ về tập tính bẩm sinh và tập tính học được. Từ đó phân biệt 2 dạng tập tính này.
Tập tính bẩm sinh (bản năng):
Ví dụ: Nhện giăng tơ, chim non mới nở biết há miệng xin ăn, kiến tha mồi về tổ.
Đặc điểm: Di truyền, không cần học tập, mang tính đặc trưng cho loài.
Tập tính học được (kinh nghiệm):
Ví dụ: Chó được huấn luyện biết bắt tay, mèo biết đi vệ sinh đúng chỗ, con người học nói, học viết.
Đặc điểm: Hình thành qua quá trình học tập và kinh nghiệm, có thể thay đổi trong suốt cuộc đời.
Phân biệt tập tính bẩm sinh và tập tính học được:
Đặc điểm Tập tính bẩm sinh Tập tính học được
Nguồn gốc Di truyền Học tập và kinh nghiệm
Tính chất Bẩm sinh, không cần học tập Hình thành qua quá trình
Tính bền vững Bền vững, ít thay đổi Có thể thay đổi
Đặc trưng Đặc trưng cho loài Cá thể
Xuất sang Trang tính
Câu 8: a, Thoát hơi nước ở lá có vai trò gì đối với thực vật và môi trường?
Đối với thực vật:
Tạo lực hút: Tạo lực hút nước từ rễ lên lá và các bộ phận khác của cây.
Điều hòa nhiệt độ: Giúp hạ nhiệt độ của lá, tránh bị cháy nắng.
Vận chuyển chất dinh dưỡng: Nước là dung môi vận chuyển các chất dinh dưỡng trong cây.
Đối với môi trường:
Tăng độ ẩm không khí: Góp phần vào quá trình điều hòa khí hậu.
Tham gia vào chu trình nước: Hơi nước thoát ra từ lá cây góp phần vào chu trình tuần hoàn nước trong tự nhiên.
b, Vì sao những ngày khô hanh độ ẩm không khí thấp hoặc những ngày nắng nóng phải tưới nhiều nước cho cây?
Những ngày khô hanh độ ẩm không khí thấp hoặc những ngày nắng nóng, tốc độ thoát hơi nước của cây tăng cao. Do đó, cây mất nước nhanh hơn.