Câu 1: Xác định thể thơ của văn bản.
Thể thơ của văn bản là thơ 5 chữ. Bài thơ không tuân theo một cấu trúc cố định về số lượng âm tiết hay các vần, nhưng vẫn giữ được sự hài hòa và cảm xúc mạnh mẽ của thơ.
Câu 2: Chỉ ra âm thanh đặc trưng của bức tranh ngày hè trong văn bản.
Âm thanh đặc trưng của bức tranh ngày hè là tiếng chim tu hú. Tiếng chim tu hú vang vọng suốt mùa hè, tạo nên một không gian đặc trưng, gợi nhớ về quê hương, về những kỷ niệm xưa.
Câu 3: Nêu tác dụng phép tu từ so sánh trong khổ thơ sau:
Bỗng tiếng chim tu hú
Đưa từ vườn vải xa
Quả bắt đầu chín lạ
Ngọt như nỗi nhớ nhà.

Tác dụng phép so sánh: Phép so sánh "ngọt như nỗi nhớ nhà" làm nổi bật cảm giác ngọt ngào, sâu lắng của quả vải chín, đồng thời cũng phản ánh cảm xúc của người con đối với quê hương. Cảm giác "ngọt như nỗi nhớ nhà" gợi lên sự da diết, nhớ nhung và khắc khoải về quê hương sau một thời gian dài xa cách.
Câu 4: Nêu ý nghĩa nhan đề của bài thơ.
Nhan đề "Tiếng chim tu hú" gắn liền với hình ảnh mùa hè và khơi gợi những cảm xúc sâu lắng, nỗi nhớ nhà. Tiếng chim tu hú không chỉ là âm thanh của thiên nhiên mà còn là biểu tượng của những kỷ niệm, là sự gợi nhắc về quê hương, về những mùa vải chín đỏ và những người thân yêu. Tiếng chim tu hú mang lại nỗi nhớ nhà sâu sắc và khắc khoải trong tâm hồn người con.
Câu 5: Tưởng tượng người con “đi dài thương nhớ” sau mười năm trong bài thơ đã trở về quê hương vào mùa tiếng chim tu hú kêu. Anh/ chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 8 - 10 dòng) để ghi lại cảm xúc, tâm trạng đang diễn ra trong tâm hồn của người đó.
Sau mười năm xa cách, người con trở về quê hương vào mùa hè, khi tiếng chim tu hú vang vọng khắp ngõ vườn. Mỗi âm thanh ấy như một lời nhắn nhủ, như một người bạn cũ gọi về những kỷ niệm xưa. Từng bước chân chậm rãi trên con đường quê, người con cảm nhận rõ ràng hơn bao giờ hết nỗi nhớ da diết đối với cha mẹ, với làng quê yên bình. Mùa vải chín đỏ rực, giống như những ngày tháng tuổi thơ trở lại, ngọt ngào và ấm áp. Nỗi thương nhớ đã trở thành một phần không thể tách rời trong trái tim, dường như mọi thứ xung quanh đều thân thuộc, nhưng cũng lạ lẫm, khiến người con không khỏi xúc động.
PHẦN II. VIẾT
Câu 1: Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích ngắn gọn hình tượng đất nước được thể hiện trong đoạn thơ sau:
Đất nước trong đoạn thơ của Lê Minh Quốc hiện lên thật giản dị nhưng vô cùng thiêng liêng, sâu sắc. Đất nước không chỉ là những hình ảnh lớn lao, hùng vĩ mà còn là những chi tiết đời thường, gần gũi như "chú dế mèn gọi mùa thu về" hay "trái bồ kết để em gội tóc". Những hình ảnh này không chỉ thể hiện sự thân thuộc mà còn là sự gắn bó, gần gũi với thiên nhiên, cuộc sống thường nhật của mỗi người. Đất nước là "cây cỏ không tên" đối đầu cùng "giông bão", là "chân lấm tay bùn làm ra lúa", thể hiện sức mạnh tiềm tàng và sự kiên cường của nhân dân trong mọi hoàn cảnh. Đất nước cũng là những khoảnh khắc giản dị, ấm áp như "đêm trăng bên cái giếng đầu làng" hay "hoa bưởi rụng đầy". Tất cả những hình ảnh này đều góp phần tạo nên một đất nước tươi đẹp, bình dị nhưng đầy kiên cường, giàu lòng yêu nước, yêu thiên nhiên và con người.

Câu 2: Từ đoạn thơ "Định nghĩa về đất nước" của Lê Minh Quốc, anh/chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 500 chữ) bày tỏ ý thức trách nhiệm của bản thân về việc giữ gìn và quảng bá vẻ đẹp của sông, suối, rừng, phố của đất nước ta hôm nay.
Đất nước ta, với vẻ đẹp thiên nhiên tươi đẹp, là tài sản quý báu mà mỗi người dân cần gìn giữ và bảo vệ. Trong đoạn thơ "Định nghĩa về đất nước" của Lê Minh Quốc, đất nước không chỉ là những cảnh vật hùng vĩ mà còn là những chi tiết nhỏ bé, bình dị nhưng đầy thiêng liêng, phản ánh tình yêu và sự gắn bó sâu sắc của con người với quê hương. Sông, suối, rừng, phố là những biểu tượng của đất nước, cần được bảo vệ và phát triển bền vững để giữ gìn vẻ đẹp tự nhiên và nguồn tài nguyên quý giá cho các thế hệ mai sau.

Ý thức trách nhiệm về việc giữ gìn và bảo vệ vẻ đẹp của thiên nhiên là rất quan trọng đối với mỗi người dân Việt Nam. Trước hết, chúng ta cần ý thức rõ ràng về tầm quan trọng của môi trường tự nhiên trong việc duy trì sự sống. Các sông, suối cung cấp nước sạch cho sinh hoạt và nông nghiệp, rừng là "lá phổi" của trái đất, giúp điều hòa khí hậu và bảo vệ đất đai. Tuy nhiên, do sự khai thác bừa bãi và tàn phá thiên nhiên, các hệ sinh thái này đang dần bị suy thoái.

Bản thân tôi nhận thức rằng mỗi hành động nhỏ đều có thể góp phần bảo vệ môi trường. Tôi luôn tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường, tham gia vào các hoạt động trồng cây, bảo vệ rừng, giữ gìn nguồn nước sạch và không xả rác bừa bãi. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần quảng bá vẻ đẹp của thiên nhiên Việt Nam đến bạn bè quốc tế, khuyến khích du lịch sinh thái, làm phong phú thêm đời sống văn hóa và kinh tế của đất nước.

Quảng bá vẻ đẹp của sông, suối, rừng và phố không chỉ giúp nâng cao ý thức bảo vệ thiên nhiên mà còn giúp phát triển kinh tế, tạo công ăn việc làm cho người dân, nhất là những người sống ở các khu vực nông thôn, miền núi. Những giá trị văn hóa, lịch sử gắn liền với các danh lam thắng cảnh cũng cần được bảo tồn và phát huy để thế hệ trẻ có thể tiếp nối truyền thống yêu nước, yêu thiên nhiên.

Với mỗi người, việc giữ gìn và bảo vệ vẻ đẹp của sông, suối, rừng, phố không phải là nhiệm vụ của riêng ai mà là trách nhiệm chung của tất cả chúng ta. Chỉ khi mỗi người đều có ý thức bảo vệ, đất nước ta mới có thể phát triển bền vững, giữ gìn được vẻ đẹp vốn có, để lại cho thế hệ mai sau một đất nước tươi đẹp và thịnh vượng.