Đoạn trích Trong lòng mẹ thể hiện chủ nghĩa nhân đạo trong hồi kí Những ngày ấu thơ của Nguyên Hồng. Nhân vật chính trong đoạn trích này là bé Hồng. Bé ở trong những tình huống hết sức tội nghiệp: - Bố chết, mẹ phải đi bước nữa vì gia đình nhà chồng ruồng rẫy. - Bé Hồng phải sống nhờ họ hàng và bị hắt hủi, soi mói, tàn nhẫn. - Em thương mẹ, nhớ mẹ vô cùng mà phải xa mẹ.