Pháo đài Moncada nằm gần tỉnh Santiago de Cuba, là lực lượng đầu não của quân đội Bastita ở phía Nam Cuba và là đơn vị đồn trú quân sự lớn thứ hai ở Cuba thời bấy giờ với khoảng 1.000 binh lính thuộc trung đoàn Antonio Maceo hùng mạnh. Chiến lược của quân khởi nghĩa là bất ngờ chiếm pháo đài, cướp vũ khí giao cho nhân dân, chiếm một số địa điểm quan trọng khác của địa phương, công bố Cương lĩnh Moncada trên đài phát thanh. Nếu thất bại sẽ rút lên núi tiến hành chiến tranh du kích.
Các hành động đó đã không có được kết quả như mong đợi vì lực lượng mỏng và thiếu vũ khí. Nhiều chiến sĩ cách mạng đã hy sinh ngay trong trận chiến đấu không cân sức. Nhiều người bị bắt và giết hại hết sức dã man. Bản thân Fidel Castro tuy trốn thoát nhưng cũng bị bắt sau một thời gian ngắn. Đồng chí bị kết án 15 năm tù. Trước phiên tòa, Fidel Castro đã tự bào chữa bằng một bài phát biểu đanh thép mà sau đó được xuất bản thành tác phẩm nổi tiếng “Lịch sử sẽ xóa án cho tôi”.