Trải qua hàng ngàn năm lịch sử với đặc trưng là văn minh lúa nước thì lễ hội ở nước ta là một trong những hình thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng không thể thiếu, đó như là sợi dây gắn kết, tạo dựng không gian văn hóa vừa trang trọng, linh thiêng, vừa tưng bừng, náo nức. Lễ hội trở thành nơi công chúng đến với lịch sử cha ông, trở về với cội nguồn dân tộc, cầu mong những điều tốt lành, đồng thời là nơi người dân được vui chơi, giải tỏa, bù đắp về tinh thần. Đặc điểm đó đem đến cho “lễ hội truyền thống Việt Nam như một bảo tàng sống” khi lễ hội mang đặc trưng của đời sống vật chất, văn hóa tinh thần của mỗi cộng đồng, dân tộc, của vùng miền khác nhau.Tuy nhiên thời gian qua, từ sự gia tăng cả về quy mô và số lượng, cũng như sự nảy sinh một số những nét văn hóa chưa đẹp, thiếu lành mạnh của các yếu tố xã hội hóa, thương mại hóa và các hiệu tượng tiêu cực khác từ lễ hội đã khiến cho ý nghĩa thiêng liêng đó phần nào bị suy giảm. Nhẩt là hiện tượng chen lấn, xô đẩy, đốt rất nhiều vàng mã nơi đền chùa những ngày đầu xuân
Trên thực tế hàng năm, Việt Nam có khoảng 8.000 lễ hội được tổ chức trên khắp đất nước, trong đó có nhiều lễ hội lớn như: chùa Hương (Hà Nội), Yên Tử (Quảng Ninh), đền Hùng (Phú Thọ), Bà Ðen (Tây Ninh), đền Trần và Phủ Dầy (Nam Ðịnh), Chùa Bà (Bình Dương),... thu hút hàng triệu khách thập phương hành hương dự lễ, nhưng không nhiều người hiểu được thần tích, không gian văn hóa và giá trị riêng của lễ hội họ tham gia, đó là nguyên nhân khiến các lễ hội chưa năm nào thoát khỏi cảnh ùn ùn kéo đến, trèo lên lư hương để nhìn kiệu rước, giẫm lên cả bệ thờ để chạm tay vào “bảo kiếm”, xin ấn, thậm chí "cướp ấn" vì ngỡ có ấn này sẽ được thăng quan, tiến chức, mặc cho ban tổ chức đã chuẩn bị các phương án an ninh chặt chẽ như huy động hàng nghìn cán bộ chiến sĩ công an, quân sự tham gia công tác đảm bảo an ninh trật tự và an toàn giao thông; hay như khung cảnh hàng trăm thanh niên lao vào nhau, giẫm đạp, đả thương đến đổ máu tại lễ hội cướp phết làng Hiền Quan (Phú Thọ) vào ngày 13 tháng Giêng thực sự là những hình ảnh nhức nhối của mùa lễ hội.
Ngày nay, khi đời sống của nhân dân được nâng cao thì số người tham gia lễ hội ngày một đông, các cụ có câu “phú quý sinh lễ nghĩa”. Nhiều người cho rằng, cứ lễ to là lộc lớn, lên trên các ban bệ của đền chùa các loại bánh trái được bày la liệt. Ðó cũng là nguyên nhân dẫn đến quan niệm lệch lạc đã dự lễ hội là phải quyên tiền công đức, bằng không sẽ mắc tội với thánh thần. Ðiều này lý giải tại sao khi tới một số lễ hội, bên khung cảnh trang nghiêm, thanh tịnh là la liệt chậu nhôm, mâm nhôm hứng tiền "giọt dầu" từ người đi lễ. Tiền công đức khó quản nên mạnh ai nấy làm, có nơi sau mỗi mùa lễ hội thu về tới hàng tỷ đồng, và không rõ số tiền ấy đi đâu, về đâu. Khi người dự hội sẵn sàng rút tiền để "mua chuộc thần linh", thì kẻ vụ lợi càng có cơ hội kiếm trác. Ở một số khu di tích vẫn còn tình trạng đốt vàng mã tràn lan, không chỉ gây lãng phí về tiền bạc mà còn ảnh hưởng đến môi trường, cảnh quan. Thêm nữa, không thể không kể đến ý thức của một số người đi hành lễ. Mặc dù các đền, chùa đều có biển ghi rõ không thắp hương, không chen lấn, xô đẩy khi vào lễ nhưng những hành vi, lời nói không được “phải phép” cho lắm cứ thản nhiên xuất hiện ở nơi vốn được coi là chốn tôn nghiêm.
Có thể thấy, văn hóa lễ hội là một trong những nét văn hóa đẹp và riêng của mỗi quốc gia. Tuy nhiên, nó chỉ thực sự đẹp khi mỗi người đến với lễ hội đó với một tâm thành và ý thức giữ gìn truyền thống dân tộc. Các cụ có câu: “quốc thái, dân an”, chỉ khi mọi người đều nghĩ và hướng về cái chung thì an bình mới đến với mỗi người.