Tại Khoản 1 Điều 4 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 có quy định: "Nghĩa vụ quân sự là nghĩa vụ vẻ vang của công dân phục vụ trong Quân đội nhân dân. Thực hiện nghĩa vụ quân sự bao gồm phục vụ tại ngũ và phục vụ trong ngạch dự bị của Quân đội nhân dân."

Vì vậy, bạn nên hiểu rằng nghĩa vụ quân sự là bắt buộc, là một nghĩa vụ thiêng liêng để cống hiến cho tổ quốc. Thế nên Khoản 2 Điều 4 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 có quy định như sau: "Công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự, không phân biệt dân tộc, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ học vấn, nghề nghiệp, nơi cư trú phải thực hiện nghĩa vụ quân sự theo quy định."

Về các công việc được coi là thực hiện nghĩa vụ quân sự thì ngoài đi lính, còn nhiều công việc khác. Tại Khoản 3 và Khoản 4 Điều 4 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 có quy định:

Công dân phục vụ trong lực lượng Cảnh sát biển và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân được coi là thực hiện nghĩa vụ quân sự tại ngũ.

Công dân thuộc một trong các trường hợp sau đây được công nhận hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ trong thời bình:

a) Dân quân tự vệ nòng cốt đã hoàn thành nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ, trong đó có ít nhất 12 tháng làm nhiệm vụ dân quân tự vệ thường trực;

b) Hoàn thành nhiệm vụ tham gia Công an xã liên tục từ đủ 36 tháng trở lên;

c) Cán bộ, công chức, viên chức, sinh viên tốt nghiệp đại học trở lên, đã được đào tạo và phong quân hàm sĩ quan dự bị;

d) Thanh niên đã tốt nghiệp đại học, cao đẳng, trung cấp tình nguyện phục vụ tại đoàn kinh tế - quốc phòng từ đủ 24 tháng trở lên theo Đề án do Thủ tướng Chính phủ quyết định;

đ) Công dân phục vụ trên tàu kiểm ngư từ đủ 24 tháng trở lên.

NVQS là một trong những trách nhiệm phải thực hiện của công dân về quốc phòng do luật pháp và luật cụ thể của nhà nước quy định (có nơi gọi là quân dịch, nói chung mang tính bắt buộc). Quy định tuổi, thời gian thực hiện NVQS ở các nước khác nhau, tuỳ theo yêu cầu quốc phòng, mục tiêu chính trị, trình độ thiết bị, vũ khí, trình độ kinh tế, dân trí, vv. 
Ở Việt Nam, có hai dạng NVQS: phục vụ tại ngũ và phục vụ ở ngạch dự bị. Công dân nam giới, đủ 18 tuổi, có đủ điều kiện theo luật định phải làm NVQS. Người tàn tật, người mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh mạn tính theo danh mục bệnh tật do bộ trưởng Bộ Y tế và bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định được miễn làm NVQS. Trong thời chiến, phụ nữ được gọi nhập ngũ theo quyết định của Chính phủ. Nam đến hết 50 tuổi, nữ đến hết 40 tuổi thì hết hạn làm NVQS.

NVQS là một trong những trách nhiệm phải thực hiện của công dân về quốc phòng do luật pháp và luật cụ thể của nhà nước quy định (có nơi gọi là quân dịch, nói chung mang tính bắt buộc). Quy định tuổi, thời gian thực hiện NVQS ở các nước khác nhau, tuỳ theo yêu cầu quốc phòng, mục tiêu chính trị, trình độ thiết bị, vũ khí, trình độ kinh tế, dân trí, vv. 
Ở Việt Nam, có hai dạng NVQS: phục vụ tại ngũ và phục vụ ở ngạch dự bị. Công dân nam giới, đủ 18 tuổi, có đủ điều kiện theo luật định phải làm NVQS. Người tàn tật, người mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh mạn tính theo danh mục bệnh tật do bộ trưởng Bộ Y tế và bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định được miễn làm NVQS. Trong thời chiến, phụ nữ được gọi nhập ngũ theo quyết định của Chính phủ. Nam đến hết 50 tuổi, nữ đến hết 40 tuổi thì hết hạn làm NVQS.