a. Thúy Kiều trao kỉ vật cho Thúy Vân

- Thúy Kiều gọi tên từng kỉ vật khi trao cho Thúy Vân

+ chiếc vành: vòng xuyến mà Kim Trọng đã trao cho Thúy Kiều

Xuyến vàng đôi chiếc khăn là một vuông

+ bức tờ mây:

++ tờ giấy trang trí hình mây có ghi lời thề nguyền của mình

++ thư từ giữa hai nghĩa

->Trong văn cảnh này nên hiểu theo nghĩa thứ nhất hai người đã “tiên thề cũng thảo một chương”

+ phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa: Thúy Kiều và Kim Trọng đã có chung những kỉ niệm bên nhau.

Bây giờ là lúc Thúy Kiều trao lại hết cho Vân

->Trao kỉ vật cũng đồng nghĩa là trao duyên.

- Khi trao kỉ vật, ở Kiều có sự mâu thuẫn giữa lí trí và tình cảm:

+ Lí trí: trao hết kỉ vật, không giữ lại gì hết -> trao duyên cho em.

->Mong muốn “dù em nên vợ nên chồng” với Kim Trọng

-> Mong muốn em sẽ có cuộc sống hạnh phúc và êm ấm bên Kim Trọng:“Đốt lò hương ấy so tơ phím này”

+ Tình cảm:

Tiếc thay chút nghĩa cũ càng

Dầu lìa ngó ý còn vương tơ lòng

++ Trao duyên và giữ “duyên này thì giữ”, em tự mình giữ hết lấy duyên ấy nhưng dặn dò “vật này của chung”. “Của chung” là của cả Kiều – Kim và Vân. Kiều muốn đồng sở hữu

->Từ quá khứ đến hiện tại, nó là sở hữu của Kim – Kiều

->Hiện tại đến tương lai nó là sở hữu của Kim – Vân.

++ Mong muốn em có cuộc sống êm đềm hạnh phúc bên Kim Trọng nhưng “Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên”. Mong muốn cả Kim Trọng và Thúy Vân đều không quên mình:

++ Thúy Vân: tình chị em

++ Kim Trọng: tình yêu với mình.

- Dặn “Mất người còn chút của tin” -> người không còn nhưng còn để lại kỉ vật

->Mong muốn mọi người không bao giờ quên mình.

=> Thúy Kiều rõ ràng có sự ích kỉ, mềm yếu nhưng chính trong đó lại thấy tình cảm nàng dành cho Kim Trọng rất sâu nặng và trong giây phút trao duyên này nàng rất đau đớn, mất mát, hụt hẫng.

=> Đau đớn giằng xé trong tâm can Thúy Kiều

b. Dặn dò chuyện mai sau

- Mai sau, mỗi khi đốt hương đánh đàn, linh hồn của Thúy Kiều sẽ trở về. Mong Thúy Vân hãy rưới giọt nước làm phép để giải oan cho chị.

-> Một lần nữa Thúy Kiều mâu thuẫn giữa lí trí và tình cảm

-Lí trí: mong muốn Kim Trọng và Thúy Vân có cuộc sống gia đình êm đềm, hạnh phúc

Đốt lò hương ấy so tơ phím này

Đó cũng là những giây phút hạnh phúc mà Thúy Kiều và Kim Trọng đã trải qua, đã từng có những giây phút hạnh phúc bên nhau. Trong đêm thề nguyền, Kim Trọng đã “lò đào thêm hương”, “Tiên thề cùng thảo một chương/ Tóc mây một món dao vàng chia đôi” -> Thúy Kiều đánh đàn cho Kim Trọng nghe.

->Những giây phút hạnh phúc ấy sẽ tiếp tục, vẫn là cảnh tượng ấy nhưng người thì khác.

-Tình cảm: muốn sum họp, chung thủy hạnh phúc

Hồn còn mang nặng lời thề

Nát thân bồ liễu, đền ghì trúc mai

->Dù có bị vùi dập ra sao, dù thịt nát xương mòn nhưng linh hồn Thúy Kiều vẫn mang nặng lời thề “Nợ tình chưa trả cho ai/Khối tình mang xuống tuyền đài chưa tan”.

->Linh hồn không thể siêu thoát

->Nên mỗi khi Kim Trọng và Thúy Vân có những giây phút hạnh phúc bên nhau thì Thúy Kiều sẽ trở về để chung hưởng hạnh phúc qua ngọn gió hiu hiu trên ngọn cỏ lá cây.

=>Dù âm dương cách trở thì Thúy Kiều sẽ trở về bằng linh hồn bất tử, sẽ được chung hưởng với hạnh phúc của em

=>Mâu thuẫn

->Cho thấy:

+Sự tiếc nuối, đau khổ và cả sự than thân trách phận của Thúy Kiều.

+Tình cảm sâu nặng

ð  Thúy Kiều hiện lên không khí chỉ là một tấm gương đạo lí đơn thuần (Thúy Kiều của Thanh Tâm Tài Nhân chỉ dừng lại ở hành xử theo nguyên tắc của đạo lí phong kiến) mà còn hiện lên là một con người trần thế sống động