Nhân vật trong bài ca dao trên là người con gái, người phụ nữ vất vả
Người phụ nữ nông dân vất vả, lam lũ quanh năm đã tự so sánh: Thân em như củ âu gai.Cái củ âu gai góc, đen đủi sống dưới bùn sâu, chẳng mấy ai để ý tới, dẫu rằng bên trong nó vừa trắng, vừa ngọt, vừa bùi. Phải bộc bạch kĩ và mời mọc da diết đến vậy, bởi vì phẩm chất tốt đẹp của họ ít ai biết đến.
 

so sánh: thân em như tấm lụa, thân em như củ ấu

=> Tác dụng: làm hình tượng người phụ nữ nổi bật về thân phận yếu ớt, phụ thuộc như dải lụa; nhỏ bé như củ ấu nhưng tâm hồn lại khoáng đạt, đáng quý như ruột của ấu ngọt bùi.
 

Sự khẳng định giá trị ấy chứa đựng một nỗi ngậm ngùi chua xót cho thân phận người con gái nghèo khổ trong xã hội cũ.Bài ca dao nói lên quyền sống của người phụ nữ xưa kia, mà trước hết là quyền tự do hoàn toàn bị phủ nhận. Đó chính là nguồn gốc của mọi đau khổ, ngang trái mà họ phải chịu đựng trong suốt cuộc đời.