Hãy thử xem lại một lần cái tấn kịch lịch sử của sự chuyển giao vương quyền từ họ Lý sang họ Trần: “Trần Cảnh lên 8 tuổi, đến phiên vào hầu. Chiêu Hoàng thấy Cảnh, đem lòng yêu thích, thường vời vào hầu, nô nghịch cười đùa. Trần Cảnh đem việc đó mách bảo Thủ Độ. Thủ Độ nói: “Nếu quả vậy thì họ ta sẽ là họ nhà vua hay là cả họ sẽ bị giết sạch?”. Một hôm Chiêu Hoàng lại lấy cái khăn trầu ném cho Trần Cảnh. Trần Cảnh lạy, nhận lấy, rồi mách với Thủ Độ. Thủ Độ liền đem gia thuộc và họ hàng vào trong cung cấm, sai đóng các cửa thành lại. Trăm quan tiến triều không vào được. Thủ Độ nhân thế loan báo cho mọi người: “Bệ hạ có chồng rồi!”. Các quan đều vâng lời và xin chọn ngày vào chầu để làm lễ yết kiến. Ngày 21 tháng 12, bầy tôi tiến triều, lạy mừng. Nhà vua xuống chiếu truyền ngôi cho Trần Cảnh”. Không hồ nghi gì nữa, tham vọng soán ngôi nhà Lý của Trần Thủ Độ là một sự thật hiển nhiên. Bởi thế ông mới có động lực để ngang nhiên “phiên dịch” những hành vi đùa nghịch vô tư của đám trẻ con vương giả theo lối giải nghĩa biểu tượng: Chiêu Hoàng ném khăn trầu – khăn đựng các đồ ăn trầu, cau, vỏ, ống vôi – cho Trần Cảnh, tức là muốn... làm dâu họ Trần! Tuy vậy, ở đây cũng phải thấy óc phán đoán nhanh nhạy và sự chủ động trong xử lý tình huống của Trần Thủ Độ. Buổi mạt vận của nhà Lý, thì chắc chắn không chỉ họ Trần mà rất nhiều thế lực khác trong triều cũng đều lăm le nhòm ngó ngôi tôn quân chí thượng. Sử không chép, nhưng ta cũng có thể hình dung được một bầu khí đặc quánh lại trong sự dò la, rình rập, giữ miếng và chờ đợi thời cơ của các thế lực ấy. Sự ưa thích theo kiểu bé gái – bé trai của Lý Chiêu Hoàng với Trần Cảnh lập tức rọi một tia sáng hành động cho ông Điện tiền chỉ huy sứ họ Trần lắm cơ mưu, đồng thời lại đặt ông ở thế được ăn cả ngã về không, vì rất có thể nó sẽ là đầu mối cho một tấn thảm kịch mà họ Trần phải hứng chịu nếu thất bại – “cả họ sẽ bị giết sạch” – nói như lời Trần Thủ Độ. Hành vi “đem gia thuộc và họ hàng vào trong cung cấm, sai đóng các cửa thành lại” của ông vừa phản ánh khá rõ cái mối lo canh cánh kia, vừa là một quyết định tấn công táo bạo, dứt khoát nhắm vào ngai vàng. Mọi việc cuối cùng đều thuận lợi, toàn gia họ Trần không những được đảm bảo an toàn mà còn giữ thế thượng phong, có thể ép bách quan phải chấp nhận rằng “bệ hạ có chồng”.