1. Cổng trưởng mở ra (Lý Lan):
- Tấm lòng thương yêu của người mẹ đối với con và vai trò to lớn của nhà trường.
- Văn biểu cảm như nhật kí tâm tình nhỏ nhẹ và sâu lắng.
2. Mẹ tôi (Ét-môn-đô đơ A- mi-xi):
- Tấm lòng thương yêu trời biển, sự hi sinh tuyệt vời của người mẹ đối với người con; tình yêu thương, kính trọng mẹ là tình cảm thiêng liêng của con người.
- Văn biểu cảm qua hình thức một bức thư.
3. Cuộc chia tay của những con búp bê (Khánh Hoài):
- Tình cảm gia đình vô cùng quý báu và quan trọng. Hãy cố gắng bảo vệ và gìn giữ tình cảm ấy.
- Văn tự sự có bố cục rành mạch, hợp lí.
4. Một thứ quà của lúa non: cốm (Thạch Lam):
- Phong vị đặc sắc, nét đẹp văn hóa trong một thứ quà độc đáo và giản dị của dân tôc: Cốm.
- Văn tùy bút tinh tế, nhẹ nhàng, sâu sắc.
5. Sài Gòn tôi yêu(Minh Hương):
- Nét đẹp riêng của Sài Gòn với thiên nhiên, khí hậu, nhiệt độ và nhất là phong cánh cởi mở, bộc trực, chân tình và trọng đạo nghĩa của người Sài Gòn.
- Nghệ thuật biểu hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả qua thể văn tùy bút.
6. Mùa xuân của tôi (Vũ Bằng):
- Cảnh sắc thiên nhiên, không khí mùa xuân ở Hà Nội và miền Bắc được cảm nhận, tái hiện trong nỗi nhớ thương tha thiết của người xa quê.
- Bút pháp tai hoa, tinh tế
7. Ca Huế trên sông Hương (Hà Ánh Minh):
- Vẻ đẹp của Huế, một hình thức sinh hoạt văn hóa - âm nhạc thanh lịch và tao nhã, một sản phẩm tinh thần đáng trân trọng, bảo tồn.
- Bút kí về sinh hoạt, văn hóa: tả cảnh ca Huế trong một đêm trăng trên sông Hương, vừa giới thiệu những làn điệu dân ca Huế bằng giọng văn trữ tình.
8. Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tôn):
- Lên án gay gắt bọn quan lại phong kiến vô nhân đạo và bày tỏ niềm thương cảm vô hạn trước cảnh khổ của nhân dân
- Truyện ngắn hiện đại có nghệ thuật viết phong phú, (tương phản và tăng cấp), lời văn cụ thể, sinh động.
9. Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu (Nguyễn Ái Quốc):
- Vạch trần bộ mặt giả dối, tư cách hèn hạ của một tên thực dân phản bội giai cấp, đồng thời ca ngợi tư cách cao thượng, tấm lòng hi sinh vì dân vì nước của một nhà cách mạng anh hùng.T
- Truyện ngắn có giọng văn sắc sảo, hóm hỉnh và khả năng tưởng tượng, hư cấu, xây dựng tình huống đặc biệt, khắc họa thật sắc sảo hai nhân vật hoàn toàn đối lập.