Bóng đa che mát một khoảng đất rộng. Chim chóc làm tổ trên cành, suốt ngày ríu rít. Đang đi trên đường nắng chang chang, khách ghé vào quán tranh nghỉ chân, uống một bát nước chè xanh hãm đặc, tận hưởng cơn gió nồm nam lồng lộng thổi, quả là không có gì sung sướng bằng, bao nhiêu mỏi mệt đều tan biến hết.

Tuổi thơ chúng em cũng tìm được ở cây đa nhiều điều kì thú. Lá đa to, dày và xanh bóng đem cuộn tròn lại, xé hai bên mép lá làm sừng, buộc một mẩu dây chuối khô vào cuống rồi luồn vào trong, khe khẽ kéo... Thế là đã có một "con trâu lá đa", cặp sừng cong cong, cái đầu gục gặc như sẵn sàng nghênh chiên. Nào là trâu bố, trâu mẹ, nghé tơ... nằm quây quần bên nhau, nhìn mới thích làm sao!

Những chiếc búp đa khô quăn queo màu nâu rơi trên mặt cỏ nhặt về có thể làm kèn. Kèn búp đa ngậm vào miệng rồi phồng má thổi, nó kêu "toe" lên một tiếng, kèm theo chuỗi cười trong trẻo vang xa.

Chiều hè, chúng em thường túm năm tụm bảy dưới gốc đa để thi thả diều. Bờ con mương chạy ngang cánh đồng làng là nơi thả diều lí tưởng. Những cánh diều chấp chới bay cao; tiếng sáo diều vi vu ngân nga giữa không trung bát ngát.

Ông em kể rằng cây đa đã chứng kiến bao sự kiện buồn vui của làng. Lá cờ đỏ sao vàng đầu tiên phấp phới bay trên ngọn đa. Cuộc mít tinh đầu tiên của dân làng thành lập chính quyền cách mạng cũng diễn ra dưới gốc đa. Trong hai cuộc chiến tranh chống Pháp và chống Mĩ, những cuộc tiễn đưa thanh niên lên đường nhập ngũ cũng được tổ chức ở đây... Rồi chuyện làm ăn hàng ngày, chuyện đổi mới không ngừng của làng của nước, bà con trao đổi với nhau dưới bóng mát cây đa. Cây đa cổ thụ quả đúng là nhân chứng lịch sử của làng.

Ở cổng làng em có một cây đa rất to không biết có từ bao giờ. Nó là cây cổ thụ lâu đời nhất làng em cây cao to, tỏa bóng mát rợp cả một góc

Ở cổng làng em có một cây đa rất to không biết có từ bao giờ. Nó là cây cổ thụ lâu đời nhất làng em cây cao to, tỏa bóng mát rợp cả một góc.
​
Người dân làng em bảo đó là cây đa chở che, bảo vệ cho làng em. Cây đa đứng sừng sững giống như người khổng lồ hiên ngang chiễm chệ ngay ven đường. Thân cây rất to, phải 5, 6 người ôm mới xuể. Vỏ của thân cây xù xì chứ không trợn mịn và bằng phẳng, vì thỉnh thoảng còn nhô lên một số u mà người ta liên tưởng đến những chú ve con trưa hè bám trên thân cây dạo khúc nhạc ngày hè.

Ấn tượng nhất là bộ rễ giống như một đàn trăn bò lổm nhổm trên mặt đất. Đây cũng là nơi ngồi hóng gió nghỉ ngơi, nơi tránh nắng của người dân quê em. Rễ đa to và dài bò trên đất tạo thành nhiều hình thù khác nhau nhìn rất đẹp. Rễ cây bám rất sâu dưới lòng đất mẹ, vì thế nhiều trận bão đi qua nhưng vẫn đứng hiên ngang tỏa bóng mát cho quê hương.

Những tán lá to và xòe ra khắp nơi với vô vàn nhánh nhỏ chi chít em không đếm được. Trên những cành cây là những chiếc lá to và dày, có một số chiếc lá như cái quạt nhỏ của bà em làm cho em quạt, thậm chí bà còn lấy những lá to nhất gập thành một chiếc mũ xinh xinh để em đội. Lá nào lá nấy chắc nịch và rất khó rụng khi có gió nhẹ thổi qua. Khi những chiếc lá già được thay bằng những lá mới thì chúng lại theo gió rơi xuống, em vẫn thường nhặt lá đa đem về nhà viết thơ lên đó hoặc để ngồi đánh chuyền ngay dưới gốc đa. Cây đa đồ sộ này đã trở thành biểu tượng của làng em, nó vừa là vệ sỹ cho làng, vừa giữ gìn truyến thống lâu năm của làng quê xưa, của làng que Việt Nam nói chung.

Mọi người đi làm ăn xa khi trở về làng cũng ghé vào dưới gốc đa nghỉ ngơi, ai cũng trầm ngâm như tìm lại những kỉ ức tuổi thơ đẹp một thời dưới cây đa này.