Soạn bài: Bàn về đọc sách

Bố cục:

   - Phần 1 (từ đầu...thế giới mới) : tầm quan trọng, ý nghĩa cần thiết của việc đọc sách.

   - Phần 2 (tiếp ... tự tiêu hao lực lượng) : khó khăn, nguy hại trong việc đọc sách.

   - Phần 3 (còn lại) : phương pháp đọc sách (cách lựa chọn và cách đọc).

Đọc hiểu văn bản

Câu 1 (trang 6 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Vấn đề nghị luận : Đọc sách là con đường quan trọng để tích lũy, nâng cao học vấn, đọc sách có những khó khăn và phải có phương pháp đọc hiệu quả.

(Ba luận điểm của bài viết là nội dung ba phần trong mục Bố cục đã nêu trên).

Câu 2 (trang 6 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

   - Tầm quan trọng của việc đọc sách : ghi chép, lưu truyền mọi tri thức, thành tựu ; Sách là những cột mốc trên con đường phát triển học thuật.

   - Ý nghĩa của việc đọc sách : là con đường quan trọng của học vấn, sự chuẩn bị cho cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, phát triển thế giới mới.

Câu 3 (trang 6 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

   - Trước tiên phải lựa sách mà đọc vì sách nhiều cũng có những nguy hại của nó :

       + Sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu, không biết nghiền ngẫm.

       + Sách nhiều khó lựa chọn, người đọc dễ lạc hướng, lãng phí thời gian.

   - Cách chọn lựa sách mà tác giả đưa ra :

       + Không tham đọc nhiều, đọc lung tung, phải đọc kĩ những cuốn thực sự có giá trị.

       + Đọc kĩ về sách, tài liệu thuộc lĩnh vực chuyên môn của mình.

       + Khi đọc chuyên sâu, không thể xem thường loại sách gần gũi với chuyên môn.

Câu 4 (trang 7 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Lời bàn của tác giả về phương pháp đọc sách :

   - Không nên đọc lướt mà phải đọc kĩ, vừa đọc vừa suy ngẫm.

   - Không đọc một cách tràn lan kiểu hứng thú mà phải đọc có hệ thống.

→ Đọc sách là học tập tri thức, hơn thế còn là rèn luyện tính cách, học làm người.

Câu 5 (trang 7 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Yếu tố tạo nên sức thuyết phục cho bài văn :

   - Bố cục chặt chẽ, hợp lí. Cách viết giàu hình ảnh, ví von cụ thể, thú vị.

   - Phân tích cụ thể, dẫn dắt tự nhiên bằng giọng trò chuyện, tâm tình của một học giả uy tín. Nội dung các lời bàn rất đúng đắn, có tính triết lí sâu sắc.

Luyện tập

(trang 7 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2): Phát biểu điều mà em thấm thía ...

Bài Bàn về đọc sách gây cho em rất nhiều tư tưởng thấm thía :

   - Đọc sách vô cùng quan trọng trong việc trau dồi tri thức và rèn luyện nhân cách.

   - Không nên đọc sách tràn lan, phải biết chọn sách mà đọc, cũng như phải biết áp dụng phương pháp đọc cho phù hợp, hiệu quả.

Soạn bài: Bàn về đọc sách - Chu Quang Tiềm

Xem thêm: Tóm tắt: Bàn về đọc sách

Bố cục:

   - Phần 1 (từ đầu đến "phát hiện thế giới mới"): vai trò, ý nghĩa của việc đọc sách.

   - Phần 2 (tiếp theo đến "tự tiêu hao lực lượng"): sai lầm trong cách đọc sách của nhiều người trong xã hội.

   - Phần 3 (đoạn còn lại): phương pháp đọc sách đúng và hiệu quả.

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1:

Bàn về việc đọc sách, cụ thể là bàn về ý nghĩa của việc đọc sách và phương pháp đọc sách, tác giả đã triển khai vấn đề qua các luận điểm như sau:

- Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách.

- Các khó khăn, các nguy hại dễ gặp của việc đọc sách trong tình hình hiện nay.

- Cách lựa chọn sách cần đọc và cách đọc như thế nào cho hiệu quả.

Câu 2:

Sách có tầm quan trọng vô cùng to lớn đối với cuộc sống con người nói riêng và xã hội nói chung. Muốn phát triển và trưởng thành, con người phải tiếp thu, kế thừa có sáng tạo những tri thức, kinh nghiệm, thành tựu mà loài người đã tìm tòi, tích luỹ được trong suốt quá trình phát triển lịch sử. Sách là kho tàng kinh nghiệm, là di sản tinh thần quý báu của loài người.

Đối với mỗi con người, đọc sách là cách tốt nhất để tiếp thu kinh nghiệm xã hội, kinh nghiệm sống. Đọc sách còn là sự chuẩn bị để tiến hành cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, tích luỹ tri thức, khám phá và chinh phục thế giới.

Câu 3:

Thế giới ngày nay đang bùng nổ thông tin. Lượng sách in ra ngày càng nhiều, nếu không có sự lựa chọn, xử lí thông tin, khoa học, con người dễ bối rối trước kho tàng tri thức khổng lồ mà nhân loại đã tích lũy được. Tác giả chỉ ra những nguy hại thường gặp: Khi trước mắt ta là cả " rừng sách".

- Nó khiến cho người ra không chuyên sâu, dễ " ăn tươi nuốt sống" không kịp tiêu hóa, không biết suy ngẫm.

- Nó khiến người đọc khó chọn lựa, lãng phí thời gian và sức lực với những cuốn sách không thật có ích.

Do vậy, cần phải lựa chọn sách mà đọc:

- Không tham đọc nhiều, đọc lung tung mà phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ những quyển sách thực sự có giá trị, có ích cho mình.

- Cần đọc kĩ các cuốn sách, tài liệu cơ bản thuộc lĩnh vực chuyên môn, chuyê sâu của mình.

- Trong khi đọc chuyên sâu, không nên xem thường những loại sách thường thức , gần gữi với chuyên môn của mình. Tác giả khẳng định: "Trên đòi không có học vấn nào là cô lập, không có liên hệ nào kế cận"; vì thế " Không biết thông thì không thể chuyên, không biết rộng thì không thể nắm gọn. Trước biết rộng rồi sau mới nắm chắc, đó là trình tự để nắm vững bất cứ học vấn nào"

Câu 4:

Việc lựa chọn sách đọc là một yếu tố vô cùng quan trọng trong phương pháp đọc sách. Lời bàn của Chu Quang Tiềm về phương pháp đọc sách rất sâu sắc mà cũng rất gần gũi, dễ hiểu, tựu chung được thể hiện ở mấy điểm sau:

- Không nên đọc lướt qua, vừa đọc phải vừa suy ngẫm, "trầm ngâm tích luỹ tưởng tượng", nhất là với các cuốn sách có giá trị.

- Không nên đọc một cách tràn lan, quyển nào có cũng đọc mà phải đọc một cách có kế hoạch và hệ thống. Có thể coi đọc sách là một công việc rèn luyện, một cuộc chuẩn bị âm thầm và gian khổ.

Cũng theo tác giả, đọc sách không chỉ là việc học tập tri thức mà còn là chuyện rèn luyện tính cách, chuyện học làm người.

Câu 5:

Sức thuyết phục của bài văn được tạo nên bởi các yếu tố cơ bản:

- Từ nội dung bài viết cho đến cách trình bày của tác giả đều đạt lý, thấu tình. Các ý kiến nhận xét đưa ra thật xác đáng, có lý lẽ chặt chẽ, vừa sinh động vừa dễ hiểu.

- Bài viết có bố cục chặt chẽ, hợp lý, các ý được dẫn dắt rất tự nhiên.

- Việc tác giả sử dụng nhiều hình ảnh qua cách ví von vừa cụ thể vừa thú vị cũng là một yếu tố quan trọng làm nên sức thuyết phục của bài.

Luyện tập

Câu hỏi( trang 7 SGK):

    Bài viết “Bàn về đọc sách” của Chu Quang Tiềm đã trình bày nhiều luận điểm có giá trị về việc đọc sách, trong đó, em cảm thấy thấm thía nhất với diễn giải của tác giả về thực trạng cách đọc sách sai lầm của nhiều người hiện nay. Tác giả đã nêu ra thực trạng nhiều người đọc sách chỉ chú trọng số lượng, đọc qua loa mà không chú trọng tới chất lượng ý nghĩa mà mình thu lại được. Việc đọc sách sai lệch như thế khiến con người tiêu tốn nhiều thời gian vào những cuốn sách vô bổ, lại không thu thập được kiến thức chuyên sâu cho mình. Bài viết đã nhắc nhở người đọc về cách đọc sách để từ đó người đọc suy nghĩ, tìm tòi cách đọc sách đúng đắn, đạt hiệu quả cao.

Ý nghĩa - Nhận xét

    Sau bài học này, học sinh:

    - Nhận ra ý nghĩa, giá trị của việc đọc sách trong quá trình tích lũy và nâng cao học vấn của con người.

    - Nhìn nhận lại cách đọc sách của mình và phát huy cách đọc đúng, hiệu quả cao.

    - Học hỏi cách trình bày, lập luận, chọn lý lẽ sắc bén của tác giả.

Soạn bài: Bàn về đọc sách - Chu Quang Tiềm