miệng
- gốc : bộ phận trên mặt người hay ở phần trước của đầu động vật , dùng để ăn và nói , thường được coi là biểu tượng của việc ăn uống hay nói năng của con người ( ngậm miệng lại )
- chuyển : Phần trên cùng, chỗ mở ra thông với bên ngoài của vật có chiều sâu ( miệng bát, miệng túi )
ngọt
- gốc : có vị như vị của đường, mật ( kẹo ngọt )
- chuyển :
+ (món ăn) có vị ngon ( gà ngọt thịt )
+ (lời nói, âm thanh) dễ nghe, êm tai, dễ làm xiêu lòng (giọng nói ngọt ngào )
xuân
- gốc : mùa chuyển tiếp từ đông sang hạ, thời tiết ấm dần lên, thường được coi là mở đầu của năm (mùa xuân )
- chuyển : khoảng đời thuộc về tuổi trẻ, coi là tươi đẹp, tràn đầy sức sống ( tuổi thanh xuân )
tay
- gốc : bộ phận của cơ thể người, từ vai đến các ngón, dùng để cầm, nắm ( vẫy tay )
- chuyển :
+ bộ phận của vật tương ứng với tay hoặc có chức năng, hình dáng như cái tay
( tay ghế, tay đòn )
+ biểu tượng cho sự lao động cụ thể của con người ( mỗi người giúp một tay )
+ biểu tượng của khả năng, trình độ nghề nghiệp, hay khả năng hành động nào đó của con người
( chắc tay lái, nét vẽ già tay )
+ biểu tượng cho quyền sử dụng hay định đoạt của con người
( rơi vào tay giặc, chính quyền về tay nhân dân )
+ người giỏi về một môn, một nghề nào đó ( tay lái lụa, tay trống cừ khôi )
+ bên tham gia vào một việc nào đó có liên quan giữa các bên với nhau ( cuộc tình tay ba )
chân
- gốc : bộ phận dưới cùng của cơ thể người hay động vật, dùng để đi, đứng, chạy, nhảy, v.v.
( nước đến chân mới nhảy )
- chuyển :
+ bộ phận dưới cùng của một số đồ dùng, có tác dụng đỡ cho các bộ phận khác ( chân đèn, chân ghế )
+ phần dưới cùng của một số vật, tiếp giáp và bám chặt vào mặt nền ( chân tường, chân núi )
chai
- gốc : đồ đựng bằng thuỷ tinh hoặc nhựa cổ nhỏ và dài, thường dùng để đựng chất lỏng (chai nước )
- chuyển :
+ chỗ da dày và cứng lại, do bị cọ xát nhiều ( hai bàn tay nổi chai vì làm lụng vất vả )
+ đã trở thành trơ, lì, vì đã quá quen, không còn biết xấu hổ nữa ( chai mặt )
tủ
- gốc : đồ đựng, thường bằng gỗ, hình hộp để đứng, có ngăn và cánh cửa, dùng để cất, chứa đồ đạc
( tủ đồ , tủ sách )
- chuyển :
+ cái được cho là có giá trị nhất, có tác dụng lớn, chỉ riêng mình có và biết, khi cần mới đưa ra để giành ưu thế ( bài hát tủ, giở ngón tủ )
+ vấn đề đoán là sẽ được hỏi đến khi thi cử, nên tập trung học hoặc dạy vào đó để chuẩn bị
( dạy tủ, học tủ, đề thi bị lệch tủ )