*Thực dân Pháp đẩy mạnh khai thác Việt Nam và Đông Dương ngay sau chiến tranh thế giới thứ nhất vì: Sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất, mặc dù là nước thắng trận nhưng Pháp bị thiệt hại nặng nề. Chúng muốn vơ vét và bóc lột thuộc địa để bù đắp vào sự thiệt hại trong chiến tranh. Ngoài ra, khu vực Đông Dương có những tiềm năng kinh tế lớn và vị trí chiến lược thuận lợi. Chiếm được khu vực này, Pháp sẽ có lợi về kinh tế và làm bàn đạp để tấn công các nước khác.
* Nội dung chương trình khai thác:
a) Về kinh tế:
- Thực dân Pháp tăng cường đầu tư vốn vào nông nghiệp, mà trọng tâm là cao su.
- Tăng cường khai thác mỏ , chủ yếu là mỏ than.
- Công nghiệp: chỉ đầu tư vào công nghiệp nhẹ.
- Thương nghiệp: đánh thuế nặng vào hàng các nước nhập vào Việt Nam trước đây: Trung Quốc, Nhật Bản…
- Giao thông vận tải: đầu tư thêm vào đường sắt xuyên Đông Dương và một số đoạn cần thiết.
- Ngân hàng Đông Dương nắm mọi huyeeết mạch kinh tế, độc quyền phát hành đồng bạc.
- Tăng cường bóc lột thuế má để làm giàu cho chính quốc.
b) Về chính trị:
- Mọi quyền hành đều tập trung vào tay người Pháp, vua quan là bù nhìn, tay sai.
- Mọi quyền tự do dân chủ bị bóp nghẹt.
- Thẳng tay đàn áp cách mạng.
- Thi hành chính sách "Chia để trị". Chúng chia nước ta thành 3 kì: Bắc Kì, Trung Kì, Nam Kì với 3 chế độ khác nhau; chia rẽ dân tộc đa số với dân tộc thiểu số; chia rẽ các tôn giáo. - Triệt để lợi dụng giai cấp địa chủ phong kiến ở nông thôn để làm tay sai.
c) Chính sách văn hóa, giáo dục:
- Triệt để thi hành chính sách văn hóa nô dịch, ngu dân, khuyến khích các hoạt động mê tín dị đoan, các tệ nạn xã hội như rượu chè, cờ bạc, mại dâm,..
- Hạn chế mở trường, chủ yếu là các trường tiểu học, chỉ có một số ít trường trung học ở các thành phố lớn...
- Sách, báo xuất bản công khai được lợi dụng tuyên truyền chính sách “khai hóa” của thực dân và reo rắc ảo tưởng hòa bình hợp tác.
* Mục đích khai thác Việt Nam của thực dân Pháp là bóc lột nhân dân ta phục vụ lợi ích của tư bản Pháp.
* Hậu quả:
- Nền kinh tế bị tàn phá, đời sống nhân dân cực khổ, đói nghèo.
- Các chính sách chính trị, văn hóa, giáo dục của thực dân Pháp giữ nước ta trong vòng lạc hậu, ngày càng lệ thuộc vào Pháp, gây nên sự chia rẽ trong đất nước ta, mâu thuẫn xã hội chồng chéo, đan xen.
- Gây ra tâm lí tự ti trong một bộ phận nhân dân ta, làm nhụt tinh thần đấu tranh...
- Các tệ nạn xã hội ảnh hưởng nghiêm trọng, kéo dài đến đời sống nhân dân, ổn định xã hội...
- Hơn 90% dân số mù chữ sau cách mạng tháng Tám gây nên những khó khăn lớn cho đất nước...