Viên quan tống thái (Đỗ Phủ)

Viên quan tống thái

Thanh thần tống thái bả,
Thường hà địa chủ ân.
Thủ giả khiên thực số,
Lược hữu kỳ danh tồn.
Khổ cự thích như châm,
Mã xỉ diệp diệc phồn.
Thanh thanh gia sơ sắc,
Mai một tự trung viên.
Viên lại vị túc quái,
Thế sự nhân kham luân.
Ô hô chiến phạt cửu,
Kinh cức ám trường nguyên.
Nãi tri khổ cự bối,
Khuynh đoạt huệ thảo căn.
Tiểu nhân tắc đạo lộ,
Vi thái hà huyên huyên.
Hựu như mã xỉ thịnh,
Khí ung quỳ nhẫm hôn.
Điểm nhiễm bất dịch ngu,
Ti ma tạp la hoàn.
Nhất kinh khí vật nội,
Vĩnh quải thô chích ngân.
Chí sĩ thái tử chi,
Phóng ca tị nhung hiên.
Huề đinh phụ lung chí,
Cảm động bách lự đoan.

 

Dịch nghĩa

Sáng sớm ôm rau tươi,
Thường ngày chịu ơn của chủ đất.
Người giữ sổ nêu con số thực sự quá hạn,
Tóm tắt gọn lại những cái tên còn thiếu.
Gai rau diếp xoăn như kim,
Lá rau răng ngựa lại nhiều.
Mầu xanh xanh đẹp của rau,
Bị lấp khuất ở trong vườn.
Viên coi vườn chưa đủ thấy lạ,
Việc đời vốn khó mà nói tới.
Than ôi loạn lạc mãi,
Gai cỏ đầy đồng rộng.
Bèn biết tới loại rau diếp quăn,
Bị rễ cỏ gấu xâm lấn.
Bọn tiểu nhân chắn đường đi,
Điệu bộ sao ngông nghênh.
Lại như rau sam dầy,
Che lấp cả rau quỳ, rau đậu.
Việc thêm thắt này không dễ gì mà vui đâu,
Tơ sợi láo nháo mà làm nên tấm vải dệt đẹp.
Một khi đã vào trong lòng của vật rồi,
Sẽ còn mãi cái dấu vết thô kệch.
Các người có chí khí đi hái cỏ tử chi,
Hát ngao tránh né xe quân.
Người làm vườn mang cái lồng tới,
Vì xúc cảm mà trăm mối lo được dãi bày.

(Năm 767)

Lời tự: "Viên quan tống thái bả, bản số nhật khuyết. Thẩn khổ cự, mã xỉ. Yểm hồ gia sơ. Thương tiểu nhân đố hại quân tử. Thái bất túc đạo dã, tỉ nhi tác thi." 園官送菜把。本數日闕。矧苦苣、馬齒。掩乎嘉蔬。傷小人妒害君子。菜不足道也。比而作詩。 (Quan coi vườn đem rau nộp, một số ngày còn thiếu. Còn lấy rau diếp xoăn, rau sam, thêm vào rau non tươi. Đau lòng vì lũ tiểu nhân làm hại bậc quân tử, rau không đủ nói vậy, so sánh mà viết nên bài.)