Phụ tân hành (Đỗ Phủ)

Quỳ châu xử nữ phát bán hoa,
Tứ thập ngũ thập vô phu gia.
Canh tao táng loạn giá bất thụ,
Nhất sinh bão hận trường tư ta.
Thổ phong toạ nam sử nữ lập,
Nam đương môn hộ, nữ xuất nhập.
Thập do bát cửu phụ tân quy,
Mại tân đắc tiền ứng cung cấp.
Chí lão song hoàn chỉ thuỳ cảnh,
Dã hoa sơn điệp ngân xoa tịnh.
Cân lực đăng nguy tập thị môn,
Tử sinh xạ lợi kiêm diêm tỉnh.
Diện trang thủ sức tạp đề ngân,
Địa biển y hàn khốn thạch căn.
Nhược đạo Vu sơn nữ thô xú,
Hà dắc thử hữu Chiêu Quân thôn.

Con gái Châu quỳ tóc bạc hết một nửa,
Đã bốn năm mươi tuổi mà chưa chồng.
Lại gặp thời loạn lạc càng thêm ế ẩm,
Một đời ôm mối hờn mà than dài...
Phong tục xứ này là "trai ngồi gái đứng".
Trai ở trong làng, còn con gái thì chạy ra chạy vào.
Mười cô thì đến tám chín cô đi gánh củi về,
Bán củi được tiền thì để chu cấp tiêu dùng.
Đến già, hai mái tóc chỉ rủ ngang cổ,
Hoa đồng lá núi thay cho thoa bạc.
Đem hết gân sức trèo lên núi cao họp chợ,
Lại liều sống chết kiếm thêm lãi lời nơi giếng muối.
Lệ hoen ố cả nét tô điểm trên mặt, đồ trang sức trên đầu,
Đất hẹp, áo rét, khốn khổ nơi hốc đá.
Ai bảo con gái núi Vu xấu xí,
Thì sao nơi này lại có xóm chiêu quân?