Có thể nói rằng trong nền văn học Việt Nam, nhà thơ Tố Hữu đã được coi là “Lá cờ đầu của nền thơ ca cách mạng Việt Nam”. Và ngay từ khi là một thanh niên trí thức tiểu tư sản ông đã được giác ngộ lí tưởng, Tố Hữu cũng đã trở thành một chiến sĩ cộng sản kiên trung với nước. Dễ dàng nhận thấy rằng nhà Thơ Tố Hữu gắn với cuộc sông cách mạng và chính trị, thời sự đất nước. Và thi phẩm “Từ ấy” được biết đến là bài thơ có ý nghĩa mở đầu và cũng có ý nghĩa như một tuyên ngôn khẳng định về lẽ sống của một chiến sĩ cách mạng và đồng thời cũng là tuyên ngôn nghệ thuật của nhà thơ.

Đọc ‘Từ ấy” ta như thấy được tâm trạng nhà thơ có sự vận động qua ba khổ thơ đặc sắc của bài thơ “Từ ấy”. Khổ một nói về niềm vuin sướng, khổ hai nói là những nhận thức về lẽ sống cho đến khổ 3- khổ cuối cùng đó là những chuyển biến sâu sắc về tình cảm.

Dường như có thể thấy chính sự vận động của tâm trạng nhà thơ được thể hiện sinh động bằng những hình ảnh tươi sáng, và đó còn là các biện pháp tu từ gợi cảm và ngôn ngữ giàu nhạc điệu.

Và dường như với hai câu thơ mở đầu được viết theo bút pháp tự sự, nhà thơ thật tinh tế khi đã kể lại một kỉ niệm không quên của đời mình:

Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ

Mặt trời chân lí chói qua tim

Từ ấy tên của bài thơ đồng thời cũng là cái mốc thời gian có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong đời cách mạng và đời thơ của Tố Hữu. Và khi đó nhà thơ mới đang 18 tuổi, nhà thơ lúc này cũng như đang hoạt động tích cực trong Đoàn Thanh niện Cộng sản Huế, và ông thật đã vinh dự khi đã được giác ngộ lí tưởng cộng sản, được kết nạp vào Đảng. Chính với việc sử dụng những hình ảnh ẩn dụ: nắng hạ, mặt trời chân lí, chói qua tim thì với Tố Hữu thì ông như đã khẳng định lí tưởng cách mạng như một nguồn sáng mới làm bừng sáng tâm hồn nhà thơ. Có thể nói chính nguồn sáng ấy không phài là ánh thu vàng nhè nhẹ hay ánh xuân dịu dàng mà là ánh sáng hết sức rực rỡ của một ngày nắng hạ. Hơn thế nữa có thể thấy rằng chính nguồn sáng ấy còn là mặt trời, và là mặt trời khác thường, mặt trời chân lí. Và đây cũng được xem là một sự liên kết sáng tạo giữ hình ảnh và ngữ nghĩa. Mặt trời của thiên nhiên là mặt trời đã đem lại cho nhân gian ánh sáng cũng như hơi ấm. Và có thể nói chính sự sống thì Đảng cũng là nguồn sáng kì diệu tỏa ra những tư tương đúng đắn, hợp lẽ phải dường như cũng đã báo hiệu những điều tốt lành cho cuộc sống. Có lẽ rằng chính cách gọi lí tưởng như vậy thể hiện thái độ thành kính, ân tình. Thêm nữa, tác giả sử dụng rất đắt những động từ bừng (chỉ ánh sáng phát ra đột ngột.), chói (có nghĩa là ánh sáng có sức xuyên mạnh) như đã càng nhấn mạnh ánh sáng cùa lí tưởng đã hoàn toàn xua tan màn sương mù của ý thức tiểu tư sản và cũng như đã mở ra trong tâm hồn nhà thơ một chân trời mới cùa nhận thức, tư tưởng, tình cảm.

Đến tiếp với hai câu sau, bút pháp trữ tình lãng mạn, cùng với hình ảnh so sánh đã diễn tả cụ thế mà dường như những chính niềm vui sướng vô hạn của nhà thơ Tố Hữu trong buổi đấu đến với lí tưởng cộng sản. Có thể nói đó chính là một thế giới tràn đầy sức sông với hương sắc của các loài hoa, dường như chính cái vẻ tươi xanh của cáy lá, âm thanh rộn rã của tiếng chim ca hót. Và dường như đối với khu vườn hoa lá ấy, còn gì đáng quý hơn ánh sáng mặt trời? Và đặc biệt hơn cả đó là đôi với tâm hồn người thanh niên đang băn khoăn đi kiếm lẽ yêu đời. Ta như thấy rằng còn gì quý giá hơn biết bao nhiêu khi có một lí tưởng như có cây hoa lá đón ánh sáng mặt trời. Và cũng chính lí tưởng cộng sản dường như đã làm tâm hồn con người tràn đầy sức sống và niềm yêu dời làm cho cuộc sông của con người lúc này đây đã trở lên có ý nghĩa hơn. Tố Hữu được xem là một nhà thơ nên vẻ đẹp và sức sống mới ấy, và cả những tâm hồn cũng là vẻ đẹp và sức sống mới của hồn thơ. Có lẽ cách mạng không đối lập với nghệ thuật mà đã khơi dậy sức sống mãnh liệt, đem lại một cảm hứng sáng tạo mới cho hồn thơ.

Nếu xét trong quan niệm về lẽ sống, quan niệm về giai cấp tư sản và tiểu tư sản có phần đề cao cái tôi cá nhân chủ nghĩa. Khi mà đã được giác ngộ lí tưởng, thì nhà thơ Tố Hữu khẳng định quan niệm mới thật đặc sắc về lẽ sống và sự gắn bó hài hòa cái tôi cá nhân và cái ta chung của mọi người. Và cùng với động từ buộc, câu một là một cách nói quá lên để có thể thể hiện ý thức tự nguyện sâu sắc và quyết tâm cao độ của Tố Hữu dường như cũng đã muốn vượt qua giới hạn của cái tôi cá nhân để sống chan hòa với mọi người biết bao nhiêu (trăm nơi là một hoán dụ chỉ mọi người sống ở khắp nơi). Việc dùng từ ớ “trang trải” ở câu 2 như đầy dụ ý, có thể liên tưởng tâm hồn nhà thơ trải rộng với cuộc đời, và chính điều đó cũng đã tạo ra khả năng đồng cảm sâu xa với hoàn cảnh của từng con người cụ thể.

Dường như trong hai câu thơ sau cho thấy tình yêu thương con người cùa Tố Hữu cũng không phải là thứ tình thương chung chung mà là tình cảm hữu ái giai cấp. Câu 3 dường như cũng đã khẳng định trong mối liên hệ với mọi người nói chung, nhà thơ đặc biệt quan tâm đến quần chúng lao khổ. Đặc biệt hơn đối với câu 4, khối đời chính là một ẩn dụ chỉ một khối người đông đảo đã như cùng chung cảnh ngộ trong cuộc đời, đoàn kết chặt chẽ với nhau cùng phấn đấu vì một mục tiêu chung. Có thể hiểu rằng khi mà cái tôi dường như cũng đã được chan hòa trong cái ta, khi cá nhân hòa mình vào tập thể cùng lí tưởng thì có thể thấy sức mạnh của mỗi người sẽ được nhân lên gấp bội.

Ta như thấy được trước khi được giác ngộ lí tưởng, Tố Hữu là một thanh niên tiểu tư sản. Và chính lí tưởng cộng sản không chỉ giúp nhà thơ có được lẽ sống mới mà còn giúp nhà thơ cũng như đã vượt qua tình cảm ích kỉ, hẹp hòi của giai cấp tiểu tư sản đế có được tình hữu ái giai cấp với quần chúng lao khổ ngoài kia. Hơn thế nữa đó còn chính là tình thân yêu ruột thịt. Dường như những điệp từ là cùng với từ con, em, anh và số từ ước lệ vạn (chỉ số lượng hết sức đông đảo) như cũng đã nhấn mạnh, để có thể khẳng định một tình cảm gia đình thật đầm ấm, thản thiết, cho thấy nhà thơ đã cảm nhận sâu sắc bản thân mình. Và trong lúc này ông cũng chính là một thành viên cùa đại gia đình quần chúng lao khổ. Trước tấm lòng thật sự đồng cảm, xót thương của nhà thơ như đã còn biếu hiện thật xúc động, chân thành khi nói tới những kiếp phôi pha, họ là những con người bất hạnh. Và đó còn là những người lao động vất vả, thường xuyên dãi dầu mưa nắng để kiếm sống) những em nhỏ không áo cơm cù bất, cù bơ. Và như chỉ qua những lời thơ ấy, người đọc thấy được lòng căm hận của nhà thơ trước bao bất công, ngang trái của cuộc đời cũ. Có thể nói chính vì những kiếp phôi pha, những em nhò cù bất cù bơ ấy mà người thanh niên Tố Hữu lúc này đây dường như cũng đã hăng say hoạt động cách mạng, và họ cũng trở thành đối tượng sáng tác chủ yếu của nhà thơ (cô gái giang hồ trong Tiếng hát sông Hương; và cả chú bé đi ở trong Đi đi em; ông lão khốn khổ trong Lão đầy tớ; em bé bán bánh trong Một tiếng rao đêm,…).

Đến đây có thế thấy, về quan điểm nhận thức và sáng tác, bài thơ là tuyên ngôn cho tập Từ ấy nói riêng và cho toàn bộ tác phẩm của Tố Hữu nói chung. Cần nói rõ ràng. Và có thể coi đó là quan điểm của giai cấp vô sản với nội dung quan trọng là nhận thức sâu sắc về mổĩ quan hệ giừa cá nhân với quần chúng lao khổ, với nhân loại cần lao.

“Từ ấy” dường như chính là lời tâm nguyện của thanh niên yêu nước giác ngộ và say mê lí tưởng cách mạng. Có thể thấy rằng chính sự vận động của tâm trạng nhà thơ được hiện sinh động bằng những hình ảnh tươi sáng, bằng các biện pháp tu từ và ngôn ngữ giàu nhạc diệu. “Từ ấy’ như cũng đã đánh dấu một thời điểm quan trọng trong cuộc đời Tố Hữu và cả trong sự nghiệp thơ ca của óng. Bài thơ có lẽ rằng không ngừng hấp dẫn độc giả các thế hệ.