Kho tàng tục ngữ vô cùng phong phú, đa dạng của nhân dân ta luôn chứa đựng những bài học mang tính triết lí giáo dục sâu sắc về luật nhân quả. "Ở hiền gặp lành" là một trong số những câu tục ngữ thể hiện rõ điều này. Bằng sự ngắn gọn, súc tích, câu nói đã thể hiện một bài học mang ý nghĩa sâu sắc về mối quan hệ giữa hành động và kết quả của con người trong cuộc sống.

Mối quan hệ về luật nhân quả đã được cha ông ta khái quát qua lối nói giàu sức gợi thông qua cụm từ "ở hiền" và "lành". "Ở hiền" là cách nói tượng trưng cho những việc tốt đẹp, ý nghĩa, thậm chí là cao cả mà con người thực hiện. "Lành" là cách biểu đạt hình ảnh cho những điều may mắn, ý nghĩa, tốt lành trong cuộc sống. Như vậy, câu tục ngữ: Khái quát một quy luật mang tính nhân quả trong đời sống của con người: Khi hành động, thực hiện những điều tốt đẹp, con người ta sẽ nhận lại những điều may mắn và hạnh phúc.

Thực tế cuộc sống đã chứng minh, khi thực hiện những hành động tốt đẹp, con người sẽ nhận lại những kết quả tốt lành. Đó có thể là sự sẻ chia, quan tâm, san sẻ để giúp người khác vượt qua khó khăn hoạn nạn, đó có thế là sự nhân hậu, bao dung trong "đối nhân xử thế", đó có thể là thái độ lên án, phê phán và sẵn sàng chống lại cái xấu, cái ác,... Như vậy, ở hiền là biểu hiện của lối sống vị tha "mình vì mọi người" và đặt lợi ích tập thể lên cao hơn lợi ích cá nhân. Nhờ lối sống cao đẹp này, những gì mà con người nhận được sẽ là sự tốt lành, may mắn.

Khi con người biết quan tâm, sẻ chia, giúp đỡ người khác vượt qua khó khăn, ta sẽ nhận lại niềm vui, hạnh phúc cho chính bản thân mình. Lành có thể là sự may mắn, đủ đầy về vật chất; nhưng cũng có thể là sự an nhiên, thanh thản trong tâm hồn. Có những người sẵn sàng dang rộng đôi vai, đôi tay để nâng đỡ người khác một cách tự nguyện, thầm lặng và không hề ồn ào, khoa trương. Bởi điều mà họ muốn đem đến là niềm vui và hạnh phúc cho người khác và không hề toan tính thiệt hơn. Đồng thời, khi biết giúp đỡ, sẻ chia, con người cũng sẽ nhận lại sự giúp đỡ từ những người khác khi bản thân mình gặp khó khăn, hoạn nạn.

Tuy nhiên, trong xã hội, có một số người cho rằng: "Ở hiền chưa chắc gặp lành". Đây là quan điểm sai lệch về tư tưởng vì hậu quả và sự báo ứng có thể đến muộn hơn những lợi ích trước mắt, giống như ông cha ta đã từng nói: "Gieo gió gặt bão". Đừng vì những lợi ích trước mắt mà đánh giá sự được - mất, bởi nhân quả - báo ứng có thể đến bất cứ lúc nào. Như vậy, trong cuộc sống, chúng ta cần nhận thức đúng đắn những giá trị của hành động, thái độ sống tốt đẹp mang lại và hướng tới những điều hay, điều tốt và hiện thực hóa thành những hành động cụ thể.

Câu tục ngữ "Ở hiền gặp lành" đã khái quát một bài học về mối quan hệ giữa hành động mà con người thực hiện và kết quả mà chúng ta nhận lại. Là những học sinh - thế hệ trẻ có vai trò quan trọng trong sự phát triển của đất nước, chúng ta cần hướng đến lối sống tích cực qua những hành động cụ thể như giúp đỡ, nâng đỡ những người xung quanh.