Cuối thể kỷ 19 - đầu thế kỷ 20, sự phát triển về kinh tế và chính trị giữa các nước chủ nghĩa tư bản không đồng đều đã làm thay đổi một cách sâu sắc so sánh lực lượng tương quan giữa các nước đế quốc. Bên cạnh các đế quốc "già" như Anh, Pháp với hệ thống thuộc địa rộng lớn là các đế quốc "trẻ" như Mỹ, Đức, Nhật Bản đang vươn lên mạnh mẽ về kinh tế nhưng lại có quá ít thuộc địa. Một số thống kê cụ thể minh chứng cho vấn đề này như sau:
Ngày 28 tháng 6 năm 1914, Thái tử Áo - Hung bị một người Xecbi ám sát tại Boxnia. Giới quân phiệt Đức, Áo đã chớp lấy cơ hội đó để gây chiến tranh. Mặc dù Thái tử đã nhận được nhiều lời khuyên ngăn không nên đến đây nhưng Thái tử vẫn nhất định đến và tại đây đã bị ám sát bởi nhóm người thuộc tổ chức Bàn tay Đen ám sát. Sự kiện này đã làm chấn động thế giới lúc bấy giờ. Và đó chính là duyên cớ trực tiếp dẫn đến chiến tranh thế giới thứ nhất, là khởi nguồn của cuộc chiến tranh nổ ra. Nhưng thực chất nó chỉ là "giọt nước tràn ly", chỉ là một cái cớ để các bên chính thức khai chiến sau một thời gian dài chạy đua vũ trang nhằm chuẩn bị chiến tranh. Chiến tranh là phải nổ ra do mâu thuẫn các quốc gia ở châu Âu và đã chín muồi, các bên tham chiến từ trước đó khá lâu đã có các mâu thuẫn đối kháng nhau, và muốn triệt hạ nhau bằng quân sự để phân chia lại thế giới.