Cuộc di cư của Nguyễn Hoàng vào Nam và sự khai phá vùng đất phía Nam là những sự kiện quan trọng trong lịch sử Việt Nam. Các nguyên nhân dẫn đến sự kiện này có thể được chia thành hai loại: nguyên nhân trực tiếp và nguyên nhân gián tiếp.

### Nguyên nhân trực tiếp:
1. **Áp lực chính trị nội bộ:** Nguyễn Hoàng là một trong những thành viên của triều đình Lê, nhưng đã có sự tranh giành quyền lực giữa các thế lực khác nhau trong triều. Việc di cư vào Nam giúp ông tránh được sự kiểm soát và áp lực từ triều đình, nhất là từ một số thế lực đối lập, như Trịnh.

2. **Nhận lệnh của triều đình:** Năm 1600, Nguyễn Hoàng được cử làm chúa cai quản vùng đất Thuận Hóa (Quảng Trị, Thừa Thiên Huế) với nhiệm vụ chống lại sự xâm lấn từ phía Nam và đẩy mạnh việc khai phá, mở rộng lãnh thổ về phía Nam.

### Nguyên nhân gián tiếp:
1. **Sự biến động chính trị của triều đại Lê:** Những biến động và mâu thuẫn trong triều đình Lê, sự nổi lên của các thế lực phong kiến địa phương đã tạo ra môi trường không ổn định và nguy cơ mất quyền lực cho Nguyễn Hoàng và những người cùng phái.

2. **Đòi hỏi phát triển kinh tế:** Sự phát triển kinh tế, nhu cầu tìm kiếm đất đai mới để mở rộng sản xuất nông nghiệp và tạo dựng cơ sở kinh tế vững mạnh từ những vùng đất còn hoang hóa, là một yếu tố quan trọng thúc đẩy sự di cư và khai phá.

3. **Thực dân và cuộc xâm lược từ bên ngoài:** Sự bành trướng của các thế lực bên ngoài như chúa Nguyễn đối diện với người Tây Ban Nha và người Pháp đã tạo ra áp lực lớn và yêu cầu phải có một lực lượng cầm quyền mạnh mẽ ở miền Nam để bảo vệ lãnh thổ.

4. **Khí hậu và điều kiện tự nhiên:** Vùng đất phía Nam, đặc biệt là các tỉnh miền Trung và miền Nam, có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp và phát triển kinh tế, thu hút những người muốn đến khai thác và định cư.

### Kết luận:
Cuộc di cư của Nguyễn Hoàng và sự khai phá vùng đất phía Nam không chỉ là kết quả của những áp lực trực tiếp từ tình hình chính trị nội bộ mà còn là sự phản ánh của các nguyên nhân xã hội, kinh tế, và tự nhiên sâu xa hơn. Tất cả cùng nhau đã tạo nên một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử Việt Nam, mở ra kỷ nguyên mới cho vùng đất phía Nam.