.

Bài thơ Mạn Thuật 13 là một trong những bài thơ nổi tiếng bằng chữ Nôm trong tập Quốc Âm Thi Tập của Nguyễn Trãi². Bài thơ khắc họa và gửi gắm sâu sắc tình yêu quê hương và con người nơi ông gắn bó. Bài thơ cũng phản ánh vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi - một người yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống giản dị và thanh bình.

Bài thơ có 8 câu, tuân theo luật Đường luật biến thể². Bài thơ được viết bằng ngôn ngữ dân gian, gần gũi và sinh động. Bài thơ dùng nhiều phép tu từ như so sánh (song mai tỉnh hồn Cô dịch; kề nước cầm đưa tiếng Cửu cao), liên tưởng (rau trong nội, cá trong ao), hoạ miêu (khách đến vườn còn hoa lác; trăng lên rạch có trăng soi) để tạo ra những hình ảnh sinh động và giàu cảm xúc.

Bài thơ diễn tả quan điểm sống của Nguyễn Trãi: quê cũ nhà ta thiếu của nào? Ông không ham muốn giàu sang hay danh lợi, mà chỉ mong có một cuộc sống an yên và sung túc. Ông cũng tự hào về quê hương của mình: rau trong nội, cá trong ao. Đó là niềm vui và niềm tự tin của ông.

Bài thơ cũng biểu hiện sự yêu thiên nhiên của Nguyễn Trãi: song mai tỉnh hồn Cô dịch; kề nước cầm đưa tiếng Cửu cao. Ông không chỉ chiêm ngưỡng thiên nhiên mà còn lắng nghe âm thanh của thiên nhiên. Ông cảm nhận được sự sống động và hòa quyện giữa con người và thiên nhiên.

Bài thơ cũng chứa đựng sự hiếu khách và hiếu kỳ của Nguyễn Trãi: khách đến vườn còn hoa lác; trăng lên rạch có trăng soi.