AXETILEN
Công thức phân tử: C2H2
Phân tử khối: 26
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
- Là chất khí, không màu, không mùi
- Nhẹ hơn không khí (d=26/29)
- Ít tan trong nước
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ
Công thức cấu tạo của axetilen: H - C = C- H
Viết gọn: HC CH.
Đặc điểm:
+ Có 1 liên kết 3 giữa 2 nguyên tử cacbon
+Trong liên kết 3 có 2 liên kết kém bền, dễ bị đứt lần lượt trong phản ứng hóa học
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1. Tác dụng với oxi:
Khi đốt trong không khí, axetilen cháy với ngọn lửa sáng, tỏa nhiều nhiệt
2C2H2 + 5O2 4CO2 + 2H2O
Hỗn hợp gồm 2 C2H2 và 5O2 là hỗn hợp nổ rất mạnh
2. Tác dụng với dung dịch brom:
Ở điều kiện thích hợp, axetilen có phản ứng cộng với Brom trong dung dịch
HC CH + Br2 —> Br-CH CH—Br (đibrom etilen)
HC CH + Br2 —> Br2CH-CHBr2 (tetra brometan)
Nếu nước brom lấy dư và axetilen phản ứng hết thì viết:
HC CH + 2Br2 —> Br2CH-CHBr2
Trong điều kiện thích hợp, axetilen còn tham gia phản ứng cộng với nhiều chất khác như H2, Cl2...
HC CH + H2 → CH2=CH2
HC CH + 2H2 → CH3-CH3
IV. ĐIỂU CHẾ
1.Trong phòng thí nghiệm và trong công nghiệp, cho canxi cacbua phản ứng với nước.
CaC2 + 2H2O → C2H2 + Ca(OH)2
2. Phương pháp hiện đại để điều chế axetilen hiện nay là nhiệt phân metan ở nhiệt độ cao, sau đó làm lạnh nhanh.
2CH4 C2H2 + 3H2
Ngoài ra còn có thể điều chế bằng cách:
C + H2 C2H2
V. ỨNG DỤNG
- Sản xuất nhựa PVC, cao su
- Axetilen dùng làm nhiên liệu trong đèn xì oxi-axetilen dể hàn, cắt kim loại.
- Sản xuất axit axetic, rượu etilic