a) Để tính thành phần phần trăm khối lượng của mỗi chất trong hỗn hợp A, ta cần xác định khối lượng từng chất trong hỗn hợp.
Gọi x là khối lượng metanol trong hỗn hợp A, y là khối lượng phenol trong hỗn hợp A.
Theo đề bài, khối lượng hỗn hợp A là 18,32 gam, ta có:
x + y = 18,32 (1)
Khi cho hỗn hợp A tác dụng với natri dư, phản ứng sẽ diễn ra theo phương trình sau:
CH3OH + 2Na → CH3ONa + H2
C6H5OH + Na → C6H5ONa + 1/2H2
Số mol khí H2 sinh ra là:
n(H2) = 3,808/22,4 = 0,17 mol
Theo phương trình phản ứng, mỗi mol metanol và phenol tác dụng với 2 mol natri sẽ sinh ra 1 mol khí H2. Vậy, số mol hỗn hợp A trong phản ứng là:
n = 0,5 x n(H2) = 0,085 mol
Theo định luật bảo toàn khối lượng, khối lượng hỗn hợp A ban đầu bằng khối lượng hỗn hợp A tham gia phản ứng với natri dư. Suy ra:
x(Metanol) + y(Phenol) = 18,32
Theo khối lượng mol, ta có:
x/32 + y/94 = n
Thay giá trị n vào ta có:
x/32 + y/94 = 0,085
Giải hệ phương trình (1) và (2), ta có:
x = 5,84 gam
y = 12,48 gam
Vậy thành phần phần trăm khối lượng của metanol và phenol trong hỗn hợp A lần lượt là:
Metanol: (5,84/18,32) x 100% = 31,84%
Phenol: (12,48/18,32) x 100% = 68,16%
b) Khi hỗn hợp A tác dụng với dung dịch HNO3, phenol sẽ bị nitro hóa tạo thành axit picric theo phản ứng sau:
C6H5OH + 3HNO3 → C6H2(NO2)3OH + 3H2O
Theo phương trình trên, mỗi mol phenol tác dụng với 3 mol HNO3 để tạo ra 1 mol axit picric. Vậy, số mol axit picric thu được là:
n = (y/94) x (1/1) x (1/3) = y/282
Khối lượng mol của axit picric là 229 g/mol, suy ra khối lượng axit picric thu được là:
m = n x M = (y/282) x 229 = 0,81y
Do đó, khối lượng axit picric thu được khi cho cùng lượng hỗn hợp A tác dụng với dung dịch HNO3 đủ là:
m = 0,81 x 12,48 = 10,11 gam
Vậy khối lượng axit picric thu được là 10,11 gam.
c) Tương tự như bước b, ta có số mol axit picric thu được là:
n = (y/94) x (1/1) x (1/3) = y/282
Theo đề bài, dung dịch HNO3 có nồng độ 63%, suy ra có 630 g HNO3 trong 1000 g dung dịch. Vậy, khối lượng HNO3 trong m gam dung dịch HNO3 63% là:
mHNO3 = 630 x (m/1000) = 0,63m
Theo phương trình trên, mỗi mol phenol tác dụng với 3 mol HNO3 để tạo ra 1 mol axit picric. Vậy, số mol HNO3 cần để tạo ra n mol axit picric là:
n(HNO3) = 3n = 3(y/282)
Theo định luật bảo toàn khối lượng, khối lượng HNO3 và hỗn hợp A ban đầu bằng khối lượng axit picric và hỗn hợp A tương ứng. Suy ra:
mHNO3 + 18,32 = m + 0,81y
Thay giá trị n(HNO3) vào ta có:
mHNO3 = m + 0,81y - 18,32
Thay giá trị mHNO3 vào ta có:
0,63m = m + 0,81y - 18,32
0,18m = 0,81y - 18,32
y = (0,18m + 18,32)/0,81
Thay giá trị y vào phương trình (1) ta có:
x = 18,32 - y
Thay giá trị x, y vào phương trình số mol ta có:
x/32 + y/94 = n
Giải phương trình trên ta tìm được giá trị m:
m = 87,8 gam
Vậy, khối lượng dung dịch HNO3 63% cần dùng để tạo ra axit picric là 87,8 gam.