Đoạn trích "Nhà tôi có bốn người" của tác giả Nguyễn Nhật Ánh cho thấy cuộc sống của gia đình nhà tác giả qua các thế hệ và mô tả về những cá tính khác nhau của mỗi người trong nhà. Trong đó, nhân vật tôi - một cậu bé thế hệ 8X được miêu tả là một người sống theo ý mình, tự do và không quan tâm đến việc học hành, thi cử. Tôi chơi bời, đàn đúm và thường xuyên thay đổi kiểu tóc, màu tóc. Tương phản với tôi, cha tôi - một người thế hệ 5X đã trải qua nhiều năm trong quân đội, cầm súng và chiến đấu xa nhà. Cha tôi được miêu tả với bộ quần áo binh và các vật dụng quân đội, mang đậm tính nghiêm khắc và chuyên nghiệp.

Từ đó, đoạn trích thể hiện hai chủ đề chính. Chủ đề đầu tiên là sự khác biệt về tính cách, suy nghĩ và cuộc sống giữa các thế hệ trong cùng một gia đình. Nhà tác giả đã miêu tả rõ ràng sự khác biệt về tính cách của cha, mẹ, chị và tôi, qua đó đưa ra thông điệp về sự đa dạng và sự khác biệt trong cuộc sống. Chủ đề thứ hai là sự tôn vinh và ghi nhận những cống hiến và nỗ lực của cha tôi trong quân đội, bộ đội cách mạng. Tác giả thể hiện sự tôn trọng và cảm kích đối với cha mình thông qua việc miêu tả chi tiết bộ quần áo binh và các vật dụng quân đội mà cha tôi đã cất giữ từ hồi ở Trường Sơn.

Tuy nhiên, đoạn trích cũng thể hiện sự thiếu hiểu biết và chán ghét của nhân vật bạn tôi đối với cha tôi. Sự chán ghét này có thể đến từ sự khác biệt về quan điểm và giá trị giữa các thế hệ.

Về phần nhận xét về nhân vật tôi, tuy tác giả miêu tả tôi là một người sống theo ý mình, tự do, nhưng đoạn trích cũng cho thấy sự thiếu trách nhiệm và thiếu tập trung vào học hành. Điều này có thể gây ra những hậu quả tiêu cực trong tương lai. Tác giả có thể muốn nhấn mạnh rằng, sự đa dạng và sự khác biệt trong gia đình là điều bình thường, nhưng việc phải có trách nhiệm với bản thân và xã hội là điều rất cần thiết.