Operon Lac là một hệ thống gen di truyền ở vi khuẩn Escherichia coli, nó có thể điều chỉnh hoạt động của các gene liên quan đến sự trao đổi và chuyển hóa lactose trong môi trường. Cơ chế điều hòa hoạt động của operon Lac được thực hiện thông qua hai loại protein là repressor protein và activator protein.
Repressor protein là một protein có khả năng kết hợp với DNA ở vị trí gọi là operator site và ngăn chặn sự truy cập của RNA polymerase đến gene. Trong trường hợp của operon Lac, khi môi trường không có lactose, repressor protein sẽ kết hợp với operator site, ngăn chặn sự truy cập của RNA polymerase đến gene và làm giảm hoạt động của operon.
Activator protein là một protein có khả năng kích hoạt hoạt động của gene. Trong trường hợp của operon Lac, khi môi trường có lactose, lactose sẽ kết hợp với repressor protein, làm giảm khả năng kết hợp của repressor protein với operator site và cho phép RNA polymerase tiếp cận gene. Đồng thời, lactose cũng kích hoạt activator protein, tăng khả năng kết hợp của activator protein với gene và làm tăng hoạt động của operon.
Tóm lại, cơ chế điều hòa hoạt động của operon Lac là do sự tương tác giữa repressor protein, activator protein và lactose, cho phép chỉnh đốn hoạt động của gene liên quan đến sự trao đổi và chuyển hóa lactose trong môi trường.