Con người chính là một tế bào của xã hội. Đóng góp vai trò vô cùng quan trọng trong việc tạo nên một xã hội phồn vinh phát triển.
Vì vậy, việc mỗi cá nhân tự ý thức được vai trò và trách nhiệm của mình trong xã hội là điều quan trọng để làm nên một xã hội công bằng văn minh, giàu mạnh
Sống có trách nhiệm là gì? Trước tiên sống có trách nhiệm là sống tốt sống đẹp có trách nhiệm với tương lai của bản thân mình. Sống có mục đích, có ước mơ hoài bão, không bị những cám dỗ, những thói hư tật xấu lôi kéo mua chuộc. Sống đúng nguyên tắc làm người đã đặt ra.
Người muốn sống có trách nhiệm thì trước tiên phải trách nhiệm với bản thân mình, tự mình có những nguyên tắc sống riêng, không nên để người khác nhắc nhở, hoặc làm những điều ảnh hưởng tới tương lai của chính mình.
Sống có trách nhiệm với gia đình? Có trách nhiệm với cha mẹ, ông bà, người thân trong gia đình khi trưởng thành lập gia đình riêng làm bố mẹ thì phải có trách nhiệm với con cái. Đó chính là trách nhiệm dưỡng dục báo hiếu cha mẹ, nuôi nấng chăm sóc con cái. Để làm một người sống có trách nhiệm chúng ta phải sống đúng chuẩn mực đạo đức, có lối sống tích cực lành mạnh.
Sống có trách nhiệm với xã hội là sống có ích, đem sức lực, trí tuệ của mình làm ra những của cải vật chất để đóng góp sức mình cho xã hội. Góp sức mình xây dựng xã hội ngày càng giàu đẹp, vững mạnh hơn.
Biểu hiện của lối sống trách nhiệm vô cùng đa dạng thể hiện ra bằng những việc nhỏ nhặt trong cuộc sống hàng ngày khi con người biết sống đúng chuẩn mực, sống giản dị, làm tốt vai trò mà xã hội phân công cho mình. Nếu là một học sinh tuân thủ giờ giấc nội quy học đường, chăm chỉ học tập, nghe lời thầy cô, cha mẹ. Là một người công nhân, nông dân thì cần tạo ra nhiều sản phẩm tốt phục vụ cho xã hội không tìm cách buôn gian bán lận, buôn bán thực phẩm bẩn.
Người có trách nhiệm là người dù là công việc nhỏ nhất cùng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình. Là học sinh thì chúng ta cần chăm chỉ học hành để báo đáp công lao nuôi dưỡng của cha mẹ, công ơn dạy dỗ của thầy cô và chuẩn bị kiến thức cho tương lai vào ngày mai. Trong gia đình chúng ta cần phải lễ nghĩa có trách nhiệm với cha mẹ. Sau này khi cha mẹ già yếu chúng ta phải phụng dưỡng cha mẹ lúc tuổi già đó chính là trách nhiệm, là hiếu đạo của người làm con.
Sống trách nhiệm với xã hội là sống không thờ ơ bàng quan với những thói hư tật xấu trong xã hội, không làm ngơ vô tâm trước những cái xấu cái ác. Ví dụ nhiều người thấy hành vi móc trộm điện thoại trên xe bus, vì sợ liên lụy mà không dám lên tiếng bênh vực. Điều này thể hiện sự vô trách nhiệm của với xã hội, dung túng cho cái xấu cái ác trong xã hội phát triển.
Trong xã hội bên cạnh những người sống có trách nhiệm có nguyên tắc sống tích cực lành mạnh thì vẫn còn có những người sống vô trách nhiệm về mọi mặt. Họ vô trách nhiệm với chính bản thân mình khi tham gia vào thói ăn chơi lêu lổng, sống không có mục đích, ước mơ hoài bão. Chính cách sống đó của những con người này làm nên gánh nặng cho gia đình, người thân và xã hội.
Những người sống vô trách nhiệm sẽ kéo lùi sự phát triển của xã hội, chính vì vậy ta cần phải giáo dục con người sống có trách nhiệm. Đặc biệt là các bạn trẻ sẽ là những mầm non tương lai của đất nước góp phần xây dựng đất nước văn minh giàu đẹp thì cần có lối sống tích cực có trách nhiệm.