Tên của tôi là Thạch Sanh, vốn là con trai của Ngọc Hoàng. Ở quận Cao Bình có hai vợ chồng đã lớn tuổi mà vẫn chưa có một mụn con. Ngọc Hoàng thấy họ tốt bụng, bèn sai tôi đầu thai xuống làm con của họ.

Tôi vừa sinh ra thì cha đã qua đời. Vài năm sau, mẹ tôi cũng mất. Kể từ đó, tôi sống một mình dưới gốc đa. Cả gia tài của tôi chỉ có lưỡi rìu mà cha để lại. Khi trưởng thành, tôi được thiên thần dạy cho đủ loại võ nghệ cao cường.

Một hôm, tôi đi kiếm củi trở về. Bỗng nhiên, một người lạ đến hỏi. Anh ta tự xưng là Lí Thông, làm nghề bán rượu và muốn kết nghĩa huynh đệ với tôi. Tôi đồng ý, rồi dọn đến ở cùng với Lí Thông. Hằng ngày, tôi lên rừng kiếm củi, còn Lí Thông đi bán rượu.

Lần nọ, tôi đi kiếm củi trở về thì thấy trong nhà đã bày sẵn rượu thịt. Tôi và Lí Thông vừa ăn, vừa trò chuyện. Anh ta bảo với tôi:

- Đêm nay, anh đến lượt đi canh miếu thờ, nhưng ngặt nỗi còn mẻ rượu chưa xong. Vậy em chịu khó đi thay cho anh một đêm, sáng mai lại về.

Tôi chẳng nghi ngờ mà nhận lời ngay. Đêm hôm đó, tôi đang nằm lim dim ngủ thì thấy một con quái vật lao đến định ăn thịt mình. Tôi đánh nhau với con quái vật. Lưỡi rìu của tôi đã xé xác con chằn tinh làm đôi. Con quái vật hiện nguyên hình là một con trăn khổng lồ. Tôi chặt đầu của nó đem về.

Đến nhà, tôi gọi anh Lí Thông ra mở cửa nhưng đợi mãi chẳng thấy ai. Tôi chỉ nghe thấy tiếng mẹ con anh ta van xin tha mạng. Tôi lấy làm lạ, liền nói:

- Anh Lí Thông ơi, em là Thạch Sanh đây. Mau mở cửa cho em!

Đợi một lúc, anh Lí Thông mới ra mở cửa. Tôi vào nhà, kể lại rõ mọi sự tình. Anh ta liền bảo:

- Đó là con vật nuôi của vua, giết nó là mang tội. Nhân lúc trời còn chưa sáng, em hãy trốn đi. Mọi việc để anh giải quyết.

Tôi liền từ biệt mẹ con Lí Thông, trở về sống ở gốc đa xưa. Một hôm, tôi đang ngồi dưới gốc đa thì nhìn thấy con đại bàng rất to đang quắp một cô gái. Tôi liền lấy cung tên bắn nó bị thương, rồi lần theo vết máu thì tìm ra hang của đại bàng.

Hôm sau, dân làng mở hội rất đông vui. Tôi đến xem thì tình cờ gặp được Lí Thông. Anh ta kể cho tôi nghe việc đang tìm đại bàng để cứu công chúa. Tôi nói rằng mình biết hang ổ của đại bàng và sẽ dẫn họ đến đó. Đến hang, tôi xin xuống trước. Tôi đánh nhau với đại bàng, cứu được công chúa. Nhưng Lí Thông đã ra lệnh cho quân sĩ vần đá lớn lấp kín cửa hang lại, rồi kéo nhau về.

Lúc này, tôi mới nhận ra mình đã bị Lí Thông lừa gạt. Tôi đành đi khắp hang để tìm lối ra. Đến cuối hang thì thấy một chàng trai bị nhốt trong cũi sắt. Tôi lấy dùng cung tên bắn tan cũi sắt cứu chàng trai. Hỏi ra mới biết chàng là con trai của vua Thủy Tề. Sau đó, tôi được mời xuống Thủy cung chơi. Trước khi trở về, vua Thủy Tề còn tặng cho tôi một một cây đàn thần.

Khi trở về, tôi bị đám lính canh bắt vào ngục với tội ăn cắp rồi bị bắt giam vào ngục. Trong ngục tối, tôi lấy cây đàn được vua Thủy Tề tặng ra đánh. Lúc sau, nhà vua cho giải tôi đến. Lí Thông cũng có mặt. Tôi đem hết mọi chuyện xảy ra kể cho vua nghe. Nhà vua giao Lí Thông cho tôi trừng trị và hứa sẽ gả công chúa cho tôi. Nể tình xưa, tôi tha cho Lí Thông được trở về quê cũ.

Đến hôm tổ chức lễ cưới, hoàng tử các nước láng giềng liền đem quân sang đánh. Tôi đem đàn ra gảy, tiếng đàn của tôi vừa cất lên đã khiến quân sĩ mười tám nước bủn rủn chân tay xin hàng. Sau đó, tôi còn sai người nấu cơm thiết đãi binh sĩ. Thấy niêu cơm bé xíu, họ tỏ ý coi thường. Nhưng họ cứ ăn mãi vẫn không hết niêu cơm, mới phục rồi kéo nhau về nước. Sau này, nhà vua không có con trai nên đã truyền ngôi cho tôi.