Pau-xtốp-xki có lẽ không còn xa lạ với các bạn đọc văn chương bởi sức nổi tiếng của ông đối với nền văn học Nga. Trong đó, qua Xe đêm, tác giả đã gửi gắm thông điệp về sức mạnh của trí tưởng tượng và ảnh hưởng của nó đến với mọi người.

Câu chuyện kể về cuộc gặp gỡ của An-đéc-xen cùng hai hành khách khác là một nhà tu hành, một thiếu phụ đang đi trên chuyến xe đêm từ Va-ni-do đến Vê-rô-ra. Trên đường đi, họ gặp ba cô gái muốn lên xe nhưng không có tiền, An-đéc-xen đã giúp trả tiền cho họ. Trên chuyến xe đó, để góp vui An-đéc-xen đã trò chuyện cùng các cô gái đó, thử tưởng tượng về cuộc sống, tiên đoán về hạnh phúc và tương lai của họ… Các cô gái say sưa lắng nghe. Đoạn trích kể về cuộc đối thoại trên chuyến xe đó.

Trong tác phẩm, ta thấy được nhân vật An đéc xen, một con người với sự khác lạ giữa tưởng tượng và thực tế. Nếu trong thực tế, ông là một người xấu trai, cao kều và đầy nhút nhát thì trong tưởng tượng nó lại hoàn toàn trái ngược. Ông luôn hình dung mình là một người đẹp trai, trẻ trung, hoạt bát, tự nhận mình “có mái tóc rậm, lượn sóng”, gương mặt “rám nắng”, đôi mắt “lúc nào cũng ánh cười”,… Không những vậy, ông tự nhận mình là một nhà tiên tri, đoán được tương lai và nhìn thấu được bóng tối, cũng xem mình là một hoàng tử bất hạnh như Hăm-lét. Sự đối lập giữa tưởng tượng và thực tế ấy càng cho ta thấy được An-đéc-xen có phần tự ti với ngoại hình và thực tế của bản thân, luôn khát khao hướng đến những điều tốt đẹp, theo đuổi sự hoàn mĩ và lãng mạn.

Bên cạnh ngoại hình và tính cách, ta thấy được cả sự đặc biệt trong hành động của ông. Trước tiên là hành động trả tiền thiếu cho các cô gái và yêu cầu người lái xe không được cư xử thô lỗ với khách cho ta thấy rằng An đéc xen là một người tốt bụng, suy nghĩ cho người khác và sẵn sàng giúp đỡ cũng như bảo vệ người khác khi họ gặp khó khăn. Bên cạnh đó, ông còn nhiệt tình nói chuyện và tiên đoán về tương lai cho các cô gái. Thấy được ông là người có trí tưởng tượng và luôn muốn chia sẻ những câu chuyện với người khác. Chi tiết thấy An đéc xen là người thích trẻ con và muốn mang những điều tốt đẹp đến với trẻ thơ là khi ông sẵn sàng đem đến niềm vui cho cháu bé ở xứ Guýt-len một cách sáng tạo. Đối với Ni-cô-li-a, một cô gái xinh đẹp, kiều diễm, hay cười và thấy tất thảy những gì sống động. Cô có một trái tim nồng nhiệt và sẵn sàng vượt qua muôn vàn khó khăn để cứu người yêu mình khỏi cơn nguy khốn. Thì An đéc xen tiên đoan “nếu chẳng may có chuyện gì không lành xảy ra với người yêu của cô, cô sẽ chẳng đắn đo suy nghĩ, lên đường, vượt qua ngàn dặm, qua núi tuyết và sa mạc khô cằn để gặp chàng, cứu chàng khỏi cơn nguy khốn”. Đối với Ma-ri-a, người sở hữu sắc đẹp mê hồn và mang bản tính kín đáo. Cô giấu kín trong lòng niềm đam mê bừng cháy, số mệnh của cô hoặc rất buồn hoặc là rất hạnh phúc. Sẽ không dễ dàng nhưng chỉ cần kiên trì cô sẽ gặp được người đàn ông xứng đáng của đời mình. An đéc xen tiên đoán “cô sẽ gặp được một người xứng đáng với trái tim nhiều mong muốn của cô”, và người đó “tất nhiên phải là một người tuyệt vời”, “có một tâm hồn lớn lao”. Và với An-na An đéc xen không bàn về vẻ ngoài mà tiên đoán cô sẽ hạnh phúc với sự bận bịu khi chăm sóc những đứa con và chồng tương lai sẽ “đỡ cô một tay trong việc đó”. Lời tiên đoán của ông đều là những lời tốt đẹp mong cầu cho những cô gái sẽ tìm được hạnh phúc. Và cũng chính điều đó đã giúp họ có động lực tìm được hướng đi tốt đẹp cho bản thân. Từ đó ta thấy được nhà văn đã rất trân trọng tài năng và tâm hồn bay bổng của nhà văn An-đéc-xen.
Tác phẩm nhằm truyền tải và gửi gắm đến người đọc thông điệp về sức mạnh của trí tưởng tượng và ảnh hưởng của nó trong văn chương cũng như trong đời sống. Qua cuộc gặp gỡ trên chuyến xe của An đéc xen với những cô gái.

Để tác phẩm có thể truyền tải những ý nghĩa như vậy phải kể đến các nghệ thuật mà tác giả sử dụng. Đầu tiên là viết nên chân dung của An đéc xen, hiện lên với rất nhiều chi tiết rất chân thực. Thế giới được tạo nên bằng trí tưởng tượng vô cùng phong phú và tài tình dưới ngòi bút của ông. Bên cạnh đó với cốt truyện truyện lồng trong truyện tạo nên một câu chuyện không có hồi kết và liên kết đến cuộc sống của mỗi con người là một câu chuyện là mang tới rất nhiều bài học ý nghĩa cho người đọc.

Tác phẩm Xe đêm đã mang lại những giá trị về nghệ thuật văn chương, trong đó bao gồm sự đối lập giữa tưởng tượng và thực tế để làm sáng tỏ ý nghĩa về sự tồn tại của con người.