Trách nhiệm và nghĩa vụ của công dân trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là đóng góp tích cực vào việc phát triển đất nước, duy trì an ninh và ổn định chính trị của đất nước. Một số biểu hiện của người có trách nhiệm trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc bao gồm:

- Tham gia vào các hoạt động cộng đồng, đóng góp vào các chương trình xã hội và từ thiện.
- Tuân thủ pháp luật, đóng góp vào việc duy trì trật tự và an ninh công cộng.
- Tham gia vào các hoạt động quốc phòng, bảo vệ lãnh thổ và chủ quyền của đất nước.
- Giữ gìn vệ sinh môi trường, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và phát triển bền vững.

Ngược lại, một số biểu hiện của người không có trách nhiệm trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc có thể bao gồm:

- Lạm dụng quyền lợi cá nhân, không quan tâm đến lợi ích cộng đồng.
- Vi phạm pháp luật, gây ra hậu quả xấu cho xã hội.
- Tham gia vào các hoạt động phản động, phá hoại ổn định chính trị của đất nước.
- Lãng phí tài nguyên, gây hại đến môi trường và cộng đồng xung quanh.