Sự phát triển của Đại Việt trong thời kỳ Trần - Lê là do nền văn minh phong kiến đã được củng cố, hệ thống chính trị được ổn định, quốc phòng được mạnh mẽ và sự phát triển của kinh tế, xã hội. Nhờ vào những yếu tố này mà Đại Việt đã có những bước tiến vững chắc trong việc mở rộng lãnh thổ, phát triển văn hóa và nghệ thuật.

Nguyên nhân suy thoái của Nho giáo có thể do sự thất bại của triều đình trong việc duy trì và phát triển hệ thống giáo dục Nho giáo, sự thất bại trong việc duy trì trật tự xã hội theo triết lý Nho giáo, cũng như sự ảnh hưởng của các phong trào tư tưởng mới như Đạo Lý và Tây phương hóa.

Nở rộ của văn hóa tín ngưỡng dân gian có thể là do sự phong phú và đa dạng của văn hóa dân gian, sự linh hoạt và linh thiêng của các tín ngưỡng dân gian, cũng như sự ảnh hưởng của các yếu tố văn hóa khác như Trung Hoa, Ấn Độ, và các nền văn hóa dân tộc khác.

Sự du nhập Thiên Chúa giáo có thể là do sự mở cửa của Đại Việt với các nền văn hóa và tôn giáo khác nhau, sự ảnh hưởng của các thương nhân và các nhà sư Thánh giáo từ các nước châu Âu, cũng như sự hấp dẫn của các giá trị và nguyên tắc mới mà Thiên Chúa giáo mang lại.