**Bài 3: Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:**

Bà Hai bỗng lại cất tiếng:
- Thầy nó ngủ rồi ư? Dậy đi tôi bảo cái này đã.
Ông Hai bật ngóc đầu dậy, giơ tay trỏ lên nhà trên, ông sát hai hàm răng lại mà nghiến:
— Im! Khổ lắm! Nó mà nghe thấy lại không ra cái gì bây giờ.
(Kim Lân)

**a) Trong những câu trên, câu nào là câu trần thuật, câu nào là câu nghi vấn, câu nào là câu cầu khiến, câu nào là câu cảm thán?**

- Câu trần thuật: "Ông Hai bật ngóc đầu dậy, giơ tay trỏ lên nhà trên, ông sát hai hàm răng lại mà nghiến."
- Câu nghi vấn: "Thầy nó ngủ rồi ư?"
- Câu cầu khiến: "Dậy đi tôi bảo cái này đã."
- Câu cảm thán: "Im! Khổ lắm!"

**b) Nêu những dấu hiệu của mỗi câu nói trên.**

- Câu trần thuật: Thường dùng để kể lại sự việc, hành động, trạng thái. Ví dụ: "Ông Hai bật ngóc đầu dậy, giơ tay trỏ lên nhà trên, ông sát hai hàm răng lại mà nghiến."
- Câu nghi vấn: Thường có từ nghi vấn như "ư", "không", "à", "hả" và thường kết thúc bằng dấu hỏi chấm. Ví dụ: "Thầy nó ngủ rồi ư?"
- Câu cầu khiến: Thường có từ ngữ yêu cầu, ra lệnh, khuyên bảo như "hãy", "đi", "đừng", "chớ". Ví dụ: "Dậy đi tôi bảo cái này đã."
- Câu cảm thán: Thường diễn tả cảm xúc mạnh mẽ và thường kết thúc bằng dấu chấm than. Ví dụ: "Im! Khổ lắm!"

**Bài 4: Cho các câu sau, hãy cho biết đó là kiểu câu gì? Tác dụng của kiểu câu ấy?**

a. Sao cậu lười học thế?
- Kiểu câu: Câu nghi vấn.
- Tác dụng: Thể hiện sự ngạc nhiên, trách móc về việc lười học.

b. Hãy gọi người hàng hành vào cho ta!
- Kiểu câu: Câu cầu khiến.
- Tác dụng: Ra lệnh, yêu cầu người khác thực hiện hành động.

c. Bác có thể cho cháu ngồi nhờ một lát được không ạ?
- Kiểu câu: Câu nghi vấn.
- Tác dụng: Yêu cầu, xin phép một cách lịch sự.

d. Cậu không làm thì ai làm đây?
- Kiểu câu: Câu nghi vấn.
- Tác dụng: Nhấn mạnh trách nhiệm của người nghe, thể hiện sự trách móc.

e. Có phá hết các vòng vây đi không?
- Kiểu câu: Câu nghi vấn.
- Tác dụng: Hỏi ý kiến, yêu cầu xác nhận hành động.

g. Hắn vừa đi vừa chửi.
- Kiểu câu: Câu trần thuật.
- Tác dụng: Kể lại hành động của nhân vật.

h. Thể có phí rượu không? Thể thì có khổ hẳn không?
- Kiểu câu: Câu nghi vấn.
- Tác dụng: Hỏi ý kiến, thể hiện sự lo lắng, quan tâm.

k. Tức thật!
- Kiểu câu: Câu cảm thán.
- Tác dụng: Thể hiện cảm xúc tức giận, bực bội.