Trong đoạn thơ trên, hai câu cuối có sử dụng từ phủ định "không" để thể hiện những ý nghĩa sâu sắc về tinh thần và thái độ sống của nhân vật (có thể là người cha) trong hoàn cảnh khó khăn. Dưới đây là phân tích giá trị của những từ phủ định này:

1. **"không chê đá gập ghềnh"**:
- **Ý nghĩa**: Câu này thể hiện thái độ chấp nhận, khắc phục khó khăn của người cha. "Đá gập ghềnh" có thể là hình ảnh tượng trưng cho những gian nan, thử thách trong cuộc sống. Việc không chê bai những điều này cho thấy sự kiên cường và bản lĩnh của con người khi đối diện với thực tế.
- **Giá trị**: Sử dụng "không" ở đây làm nổi bật sự tích cực trong việc đón nhận cuộc sống. Thay vì than phiền hay chê bai, nhân vật chọn cách chấp nhận và sống với điều đó, điều này thể hiện một tâm hồn mạnh mẽ và lạc quan.

2. **"không chê thung nghèo đói"**:
- **Ý nghĩa**: Tương tự như câu trước, "thung nghèo đói" tượng trưng cho cảnh sống khó khăn, thiếu thốn. Việc không chê bai hoàn cảnh đó cho thấy sự thấu hiểu và đồng cảm với những điều kiện sống không thuận lợi.
- **Giá trị**: Từ phủ định "không" nhấn mạnh tinh thần lạc quan và lòng quyết tâm của nhân vật. Nó khuyến khích con cái hãy nhìn nhận cuộc sống với một cái nhìn tích cực hơn, dù là trong hoàn cảnh khó khăn nhất. Điều này cũng thể hiện giá trị của sự trân trọng và biết ơn với những gì mình đang có, không chỉ đơn thuần là chỉ trích hay ganh tỵ với người khác.

Tóm lại, các từ phủ định trong những câu này không chỉ đơn thuần mang nghĩa tiêu cực mà còn có giá trị tích cực sâu sắc, phản ánh tinh thần chấp nhận và lạc quan trước những khó khăn và thử thách trong cuộc sống. Chúng tạo nên một thông điệp mạnh mẽ về sự kiên cường, lòng yêu thương và độ lượng của con người.