Bài thơ "Tự trào" của Nguyễn Khuyến thể hiện tâm tư, nỗi niềm và sự tự trào của tác giả. Trong bài thơ này, tác giả đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật độc đáo. Dưới đây là một số biện pháp nghệ thuật tiêu biểu:

1. **Biện pháp đối lập**: Tác giả sử dụng những từ ngữ đối lập để tạo nên sự tương phản, nhằm nhấn mạnh tinh thần tự trào. Ví dụ, "Chẳng giàu mà cũng chẳng sang", "Chẳng gầy chẳng béo" tạo cảm giác về sự bình thường, tầm thường của nhân vật trữ tình.

2. **Điệp từ**: Sự lặp lại "chẳng" trong những câu đầu nhấn mạnh sự bình dị, không có gì nổi bật của bản thân tác giả, giúp thể hiện rõ nét hơn sự tự trào.

3. **Ẩn dụ**: "Cờ đương dở cuộc không còn nước" và "Bạc chửa thâu canh đã chạy làng" có thể được hiểu như những hình ảnh ẩn dụ cho những ước mơ, hoài bão không thực hiện được, phản ánh sự thất bại và sự chán nản của tác giả trong cuộc sống.

4. **Tương phản**: Câu kết "Mà cũng bia xanh, cũng bảng vàng" mang lại sự đối lập giữa cái "mà" và cái "cũng", tạo ra sự mỉa mai về những người khác mà vẫn không có kết quả gì cho bản thân.

5. **Ngôn ngữ bình dân**: Sử dụng những từ ngữ đơn giản, gần gũi, phù hợp với đời sống thường nhật, tạo cảm giác thân thuộc cho người đọc. Điều này giúp tác phẩm gần gũi hơn với độc giả và thể hiện tính cách của nhân vật trữ tình.

6. **Thể thơ lục bát**: Hình thức thơ lục bát với nhịp điệu nhẹ nhàng, uyển chuyển giúp diễn tả nỗi niềm sâu sắc, đồng thời tạo sự hài hước, châm biếm cho nội dung bài thơ.

Những biện pháp nghệ thuật này kết hợp lại tạo nên một tác phẩm "Tự trào" vừa sâu sắc về ý nghĩa, vừa đặc sắc trong hình thức, phản ánh rõ nét tâm tư của tác giả cũng như bức tranh xã hội thời bấy giờ.