“Hạt gạo làng ta có vị phù sa có hương sen thơm trong hồ nước đầy có lời mẹ hát ngọt bùi đắng cay”

Biện pháp tu từ:

• Nhân hóa: "Hạt gạo làng ta" được nhân hóa khi được gán cho các thuộc tính như "vị phù sa," "hương sen thơm," và "lời mẹ hát." Điều này làm cho hạt gạo trở nên sống động và có ý nghĩa hơn trong mắt người đọc. Hạt gạo không chỉ là sản phẩm của lao động mà còn chứa đựng những giá trị tinh thần và văn hóa.

• Ẩn dụ: "Vị phù sa" và "hương sen thơm" là những ẩn dụ thể hiện sự gắn bó của hạt gạo với quê hương, với môi trường và với truyền thống văn hóa. "Vị phù sa" gợi lên hình ảnh của đất đai màu mỡ, còn "hương sen thơm" gợi nhắc đến sự tinh khiết và cao quý.

• Đối lập: "Ngọt bùi đắng cay" tạo ra sự đối lập để thể hiện những cảm xúc và trải nghiệm phong phú mà hạt gạo có thể mang lại. Đây cũng là cách để nhấn mạnh sự đa dạng và sự hoàn hảo của sản phẩm nông nghiệp, từ vị ngọt đến vị đắng.

Tác dụng:

• Tạo hình ảnh rõ nét: Các biện pháp tu từ giúp tạo ra hình ảnh cụ thể và sinh động về hạt gạo, từ đó gợi mở những cảm xúc và ý nghĩa sâu xa về sự kết nối giữa con người và đất đai, giữa lao động và thành quả.

• Gợi cảm xúc: Việc nhân hóa và sử dụng ẩn dụ khiến cho hình ảnh hạt gạo trở nên gần gũi và cảm động hơn. Điều này giúp người đọc cảm nhận được giá trị văn hóa và tinh thần sâu sắc hơn.

• Nhấn mạnh ý nghĩa: Đối lập giữa “ngọt bùi” và “đắng cay” nhấn mạnh sự trọn vẹn của trải nghiệm sống và những giá trị tinh thần tích tụ trong từng hạt gạo.

"Mặt trời xuống biển như hòn lửa Sóng đã cài then đêm sập cửa"

Biện pháp tu từ:

• So sánh: "Mặt trời xuống biển như hòn lửa" là một phép so sánh, trong đó mặt trời được so sánh với "hòn lửa." Điều này làm nổi bật vẻ đẹp và sự chói sáng của mặt trời khi nó lặn xuống biển, tạo ra một hình ảnh mạnh mẽ và sinh động.

• Nhân hóa: "Sóng đã cài then đêm sập cửa" là phép nhân hóa, trong đó sóng được miêu tả như có khả năng “cài then” và “sập cửa,” như thể sóng là một thực thể có ý thức và hành động như con người.

Tác dụng:

• Tạo hình ảnh rõ nét: Phép so sánh giúp hình dung mặt trời như một “hòn lửa” cháy đỏ, làm nổi bật sự huyền bí và đẹp đẽ của cảnh hoàng hôn.

• Gợi cảm xúc: Nhân hóa sóng và đêm mang lại một cảm giác gần gũi và sống động hơn. Nó tạo ra một hình ảnh thơ mộng và hùng vĩ của thiên nhiên khi đêm buông xuống và sóng dường như đóng cửa để đón nhận sự yên tĩnh của đêm tối.

• Tạo ấn tượng mạnh mẽ: Các biện pháp tu từ này góp phần làm cho cảnh vật trở nên sống động và đầy cảm xúc, từ đó nâng cao giá trị thẩm mỹ và sự hấp dẫn của bài thơ.