Trong hai câu thơ mà bạn đã trích dẫn, có thể chỉ ra các biện pháp tu từ "nói quá", "nói giảm, nói tránh" và hiệu quả của chúng như sau:

a. **"Áo bào thay chiếu anh về đất"** và **"Sông Mã gầm lên khúc độc hành"**:

1. **Nói quá**: Câu "Sông Mã gầm lên khúc độc hành" có thể được hiểu là có sự phóng đại cảm xúc, vì cảnh vật không thể "gầm lên" như con thú. Sự phóng đại này làm tăng cường độ cảm xúc của tác phẩm, thể hiện sự hùng tráng và bi tráng của con sông và cuộc đời của những người lính trong những giai đoạn khó khăn.

2. **Hiệu quả**: Biện pháp này tạo ra hình ảnh mạnh mẽ, khắc họa được sự hung vĩ của thiên nhiên và cảm xúc sâu sắc của con người trước những biến cố lịch sử.

b. **"Một tiếng chim kêu sáng cả rừng"**:

1. **Nói quá**: Ở đây, cụm từ "sáng cả rừng" có thể là một cách nói giảm, nói tránh, vì không thể có một tiếng chim nào làm "sáng" cả khu rừng. Thực tế, âm thanh của một tiếng chim không thể có sức mạnh lớn như vậy.

2. **Hiệu quả**: Việc sử dụng biện pháp này giúp nhấn mạnh vẻ đẹp của tiếng chim và không gian tự nhiên xung quanh, thể hiện sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên. Nó tạo ra một cảm giác sống động, thơ mộng cho cảnh vật.

### Kết luận:
Các biện pháp tu từ "nói quá" và "nói giảm, nói tránh" giúp tạo nên những hình ảnh đầy sức gợi, tăng tính biểu cảm cho câu thơ, từ đó truyền tải được cảm xúc và thông điệp của tác giả một cách sâu sắc và hiệu quả.