Bài 1: Tìm và phân tích giá trị biểu đạt của các ẩn dụ trong các câu thơ sau:

• Câu a: "Về thăm quê Bác làng sen/ Có hàng râm bụt thấp lên lửa hồng" (Tố Hữu)
  • Ẩn dụ: "lửa hồng"
  • Phân tích:
    • "Lửa hồng" ở đây không phải là lửa thật mà là ẩn dụ cho màu đỏ rực rỡ của những bông hoa râm bụt.
    • Giá trị biểu đạt: Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu thơ, tạo nên một hình ảnh đẹp, ấm áp về làng quê, đồng thời thể hiện tình cảm trân trọng, yêu mến của tác giả đối với Bác Hồ.
• Câu b: "Mặt trời của bắp thì năm trên đồi/ Mặt trời của mẹ em năm trên lưng" (Nguyễn Khoa Điểm)
  • Ẩn dụ: "mặt trời của bắp", "mặt trời của mẹ"
  • Phân tích:
    • "Mặt trời của bắp" và "mặt trời của mẹ" không phải là mặt trời thật mà là ẩn dụ cho những người lao động cần cù, vất vả, mang lại sự sống cho mọi người.
    • Giá trị biểu đạt: Ca ngợi vẻ đẹp, ý nghĩa của những người lao động, đặc biệt là người mẹ. Tạo nên một hình ảnh thơ mộng, giàu ý nghĩa.
• Câu c: "Người cha mái tóc bạc/ Đốt lửa cho anh năm" (Minh Huệ)
  • Ẩn dụ: "đốt lửa"
  • Phân tích:
    • "Đốt lửa" ở đây không phải là hành động đốt lửa thông thường mà là ẩn dụ cho việc dạy dỗ, truyền lửa yêu nước, cách mạng cho thế hệ trẻ.
    • Giá trị biểu đạt: Ca ngợi tình cảm cha con, sự hy sinh cao cả của người cha. Đồng thời, nhấn mạnh vai trò quan trọng của thế hệ đi trước trong việc giáo dục thế hệ trẻ.

Bài 2: Tìm và phân tích giá trị biểu đạt của từ láy trong văn bản sau:

"Đám mây lốm đốm, xám như đuôi con sóc nối nhau quần sát ngọn đây, lệ thể đi mãi, bây giờ cửa loáng thoảng nhạt dần, thình thoảng đứt quãng, đã lồ lộ đằng xa một bức vách trắng toát." (Tô Hoài)

• Các từ láy: lốm đốm, xám xịt, lê thê, loáng thoảng, thình thoảng, trắng toát
• Phân tích:
  • Các từ láy trên đều gợi tả hình ảnh một cách sinh động, cụ thể, giúp người đọc hình dung rõ nét về khung cảnh thiên nhiên.
  • Lốm đốm, xám xịt: Miêu tả màu sắc của đám mây một cách sinh động, gợi lên cảm giác u ám, buồn tẻ.
  • Lê thê: Tả sự chuyển động chậm chạp, uể oải của đám mây.
  • Loáng thoảng, thình thoảng: Tả sự xuất hiện và biến mất một cách đột ngột, không đều đặn của ánh sáng.
  • Trắng toát: Tả màu trắng của bức vách một cách nổi bật, tạo ra sự tương phản với màu xám của đám mây.
  • Giá trị biểu đạt: Nhờ các từ láy, đoạn văn trở nên sinh động, giàu hình ảnh, giúp người đọc cảm nhận được sự biến đổi của thiên nhiên một cách rõ nét.