Tình hình dân cư và đời sống xã hội của Đông Nam Bộ trong giai đoạn 1945-1954 chịu nhiều ảnh hưởng từ bối cảnh lịch sử, chính trị và kinh tế của đất nước, đặc biệt là cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

### 1. **Tình hình dân cư:**
- **Cấu trúc dân cư:** Đông Nam Bộ là vùng kinh tế phát triển, thu hút một lượng lớn người dân từ nhiều nơi khác nhau đến sinh sống và làm việc. Dân cư ở đây khá đa dạng với nhiều nhóm dân tộc, trong đó chủ yếu là người Kinh.
- **Di cư:** Sau Cách mạng tháng Tám 1945, nhiều người di cư từ phía Bắc vào Nam tìm kiếm cơ hội mới. Đồng thời, trong thời kỳ kháng chiến, một số người dân cũng rời bỏ quê hương để tránh bom đạn, tìm nơi an toàn.
- **Tình trạng đô thị hóa:** Tình hình đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ, đặc biệt tại các thành phố lớn như Sài Gòn - Chợ Lớn, nơi tập trung đông đúc dân cư và các hoạt động kinh tế.

### 2. **Đời sống xã hội:**
- **Kinh tế:** Giai đoạn này, đặc biệt sau năm 1945, nền kinh tế Đông Nam Bộ gặp nhiều khó khăn do chiến tranh và chính sách thực dân. Nông nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề, nhiều vùng nông thôn thiếu lương thực.
- **Cơ sở hạ tầng:** Cơ sở hạ tầng chưa được phát triển đồng bộ, nhiều vùng còn thiếu nước sạch, điện, và đường giao thông. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng đời sống của người dân.
- **Giáo dục và y tế:** Giai đoạn này, hoạt động giáo dục và y tế cũng gặp khó khăn. Hệ thống giáo dục bị phân tán và thiếu thốn. Lĩnh vực y tế cũng chịu áp lực lớn từ chiến tranh, bệnh tật gia tăng nhưng dịch vụ y tế còn hạn chế.
- **Xã hội:** Chính quyền thực dân Pháp thực hiện các chính sách đàn áp, gây sức ép lên đời sống xã hội. Tuy nhiên, trong bối cảnh kháng chiến, nhiều phong trào cách mạng và tổ chức xã hội được hình thành, người dân đoàn kết đấu tranh chống thực dân.

### 3. **Kết luận:**
Tình hình dân cư và đời sống xã hội của Đông Nam Bộ trong giai đoạn 1945-1954 là một giai đoạn đầy biến động và thử thách. Mặc dù gặp nhiều khó khăn do chiến tranh và sự áp bức của thực dân, nhưng tinh thần đoàn kết và khát vọng độc lập của người dân vẫn mạnh mẽ. Điều này đã tạo tiền đề cho những biến chuyển quan trọng trong các năm tiếp theo, góp phần vào công cuộc giải phóng dân tộc.