a. Bài nói tham khảo

Giới thiệu tác phẩm truyện ngắn “Tí bụi” của nhà văn Quế Hương.

Xin chào thầy cô và các bạn. Trong buổi sinh hoạt ngày hôm nay, em sẽ giới thiệu tới mọi người một tác phẩm truyện ngắn mà gần đây em được đọc và có rất nhiều cảm xúc. Đó là tác phẩm truyện ngắn “Tí bụi” của nhà văn Quế Hương.

Nhà văn Quế Hương là một cây bút nữ viết truyện ngắn với những tác phẩm dịu dàng và ấm áp như chính con người chị. Chị quan niệm văn chương là cõi tái tạo, chứ không chỉ tái hiện cuộc đời. Vì thế, truyện của chị “là những giấc mơ cuộc đời trên giấy” - những khát khao về người, về đời. Và đặc biệt, chị rất hay viết về trẻ em - những đứa trẻ đang ở lứa tuổi muốn tập làm người lớn và đã có những suy nghĩ riêng. “Tí bụi” là một trong tác phẩm như vậy. Câu chuyện là cách chị kể cho đọc giả nghe về vẻ đẹp tỏa sáng trong âm thầm, của viên ngọc bị vùi lấp dưới sự mưu sinh của kiếp người; vẻ đẹp ẩn sâu của đứa trẻ phải tự vùng vẫy giữa cuộc đời - Tí bụi. Truyện ngắn Tí bụi đã được in trong tập truyện ngắn Đám cưới cỏ của NXB Kim Đồng năm 2004.

Truyện ngắn Tí bụi của nhà văn Quế Hương viết về những mảnh đời lầm lụi của trẻ em đường phố. Nhân vật chính là Tí bụi – đứa bé không có cha, cậu bé sống cùng người mẹ điên trong căn lều nhỏ như tai nấm, mùa hè thì mát nhưng mùa đông không biết trốn ở đâu để tránh gió. Tí có một con chó rất khôn tên Win. Cu cậu huấn luyện anh bạn bốn chân của mình đi ăn cắp. Chỉ vì quá khổ, quá nghèo mà một đứa trẻ phải làm cái việc xấu xa ấy. Còn con chó, lòng trung thành đã khiến nó nghe theo cậu chủ vô điều kiện. Một ngày nọ, con Win sinh một bầy chó con, thằng Tí vui lắm. Từ nay, nó có thêm bầy chó nhỏ để yêu thương, mấy con chó sẽ giúp nó trông chừng mẹ và coi sóc ruộng rau muống. Thế nhưng, mong ước nhỏ nhoi ấy bỗng tan biến như bong bóng xà phòng. Con Win bị mấy thằng trộm chó dùng gậy sắt quật khi đuổi theo trông chừng mẹ thằng Tí. Truyện ngắn kết thúc bằng hình ảnh thằng bé đen nhẻm ngồi sưởi ấm cho lũ chó con còn chưa mở mắt khiến người đọc không khỏi xót xa. Đôi khi, hạnh phúc là một giấc mơ không có thật.

Toàn bộ câu chuyện được kể dưới góc nhìn của nhân vật “tôi” - một cô giáo mới chuyển về vùng. Ở đó, ta thấy được tấm lòng bao dung, tình yêu thương chân thành của với những đứa trẻ bất hạnh của cô. Khi tìm ra hung thủ ban đầu chỉ là một chú chó đáng thương, nhân vật tôi không hề đánh đập mà còn cho chú chó ăn. Sự việc cứ lặp đi lặp lại thành một thói quen, đến nỗi “tôi và chú chó đã hình thành sợi dây liên kết”. Đến khi phát hiện Tí bụi đứng sau điều kiển chú chó, thay vì chửi mắng, cô thương xót cho những bất hạnh chú bé phải chịu. Điều này hoàn toàn trái ngược với những người dân trong vùng khi họ quá biết rõ gia cảnh cậu bé nhưng vẫn cho rằng Tí là “thằng cắp vặt”. Nhân vật “tôi” đứng dưới góc nhìn của cô giáo để thương xót, đồng cảm, bao dung với cậu bé Tí. Cô hi vọng được giúp đỡ cậu, để cậu bé có thể có thêm quần áo, có thể đến trường, có thể được học chữ. Sự gửi gắm ước mơ, hi vọng của cô giáo cũng là của nhà văn về một tương lai tươi sáng hơn dành cho những đứa trẻ bất hạnh như Tí bụi.

Còn Tí Bụi được xây dựng chân thực, sinh động qua lời nói, hành động với các nét tính cách. Cậu bé có sự tinh ranh, lì lợm của đứa trẻ phải bươn trải để tồn tại. Nhưng ẩn sâu bên trong, đó lại là một đứa trẻ có trái tim ấm áp, biết quan tâm, yêu thương người thân và loài vật. Qua đó, ta thấy được rằng, chỉ vì cuộc đời xô đẩy khiến Tí bụi trở nên như vậy. Chi tiết cô giáo đưa chiếc giỏ thức ăn ra đỡ đòn cho con Win khi nó theo Tí bụi đi ăn cắp thịt ở chợ và bị người ta đánh như một chi tiết thức tỉnh, cảm hóa cậu bé Tí. Sau đấy, câu bé đã biết sửa sai, trả lại giày dép cho cô giáo. Điều đó khẳng định cuộc sống luôn tồn tại tình yêu thương, ngay cả khi cuộc sống trở nên vô cùng khó khăn, thiếu thốn về mặt vật chất. Và chi tiết cuối truyện, khi Tí bụi “trùm bao tời, khoanh người ủ ấm cho lũ chó con!” sau khi con Win bị bắt đi mất đã thể hiện vẻ đẹp của nhân vật Tí bụi, một cậu bé biết yêu thương, chăm sóc cho đàn chó con mất mẹ. Người đọc vừa thương xót vừa nghẹn ngào trước chi tiết đó, để ta thấy được giá trị cao đẹp của tình yêu thương trong cuộc sống.

Câu chuyện “Tí bụi” kết thúc, nhưng người đọc vẫn mãi suy nghĩ về những mảnh đời, những kiếp người, những đứa trẻ thiếu thốn đến đáng thương. Ta cảm phục, thương xót cho những đứa trẻ ấy. Và sau tất cả, ta vẫn thấy ngọn lửa ấm áp được nhem nhóm - một ngọn lửa về tình người, tình đời giữa nhân gian này.

Và đó là toàn bộ những điều em muốn chia sẻ, giới thiệu về truyện ngắn “Tí bụi” của nhà văn Quế Hương. Rất cảm ơn thầy cô và các bạn đã chú ý lắng nghe. Em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của mọi người để bài trình bày được hoàn thiện hơn.