Hiện thực lịch sử là một khái niệm trong nghiên cứu lịch sử, đề cập đến việc xem xét và phân tích các sự kiện, nhân vật, và hiện tượng của quá khứ trong bối cảnh lịch sử cụ thể của chúng. Điều này bao gồm việc nhận thức rằng mọi sự kiện đều xảy ra trong một thời điểm, địa điểm, và điều kiện nhất định, và sự hiểu biết về chúng yêu cầu phải xem xét các yếu tố xã hội, văn hóa, chính trị, kinh tế và môi trường của thời kỳ đó.

**Ví dụ về hiện thực lịch sử:**

1. **Chiến tranh Việt Nam (1955-1975):** Để hiểu sâu về chiến tranh Việt Nam, ta cần xem xét bối cảnh lịch sử, như sự phân chia Bắc - Nam, ảnh hưởng của Chiến tranh Lạnh, sự can thiệp của các cường quốc như Mỹ, và các phong trào giải phóng dân tộc trong khu vực. Mỗi yếu tố này tạo nên hiện thực phức tạp của cuộc chiến và tác động lớn đến lịch sử Việt Nam và thế giới.

2. **Cách mạng Pháp (1789):** Cách mạng Pháp không chỉ là một cuộc nổi dậy chống lại chế độ phong kiến mà còn phản ánh bối cảnh xã hội với sự bất bình về kinh tế, sự gia tăng của tầng lớp trung lưu, và các ý tưởng dân chủ và tự do đang lan rộng. Để hiểu rõ về Cách mạng, cần phân tích các điều kiện xã hội, chính trị, và tư tưởng của thời kỳ đó.

Việc nghiên cứu hiện thực lịch sử giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về quá khứ, tránh việc chỉ xem xét các sự kiện một cách rời rạc mà không hiểu được nguyên nhân và hệ quả của chúng.