Hai câu cuối của bài thơ "Tự khuyên mình" của Hồ Chí Minh là:

*“Còn người, còn nước, còn non,
Còn cây, còn cá, còn con người, còn tôi.”*

Hai câu thơ này mang đậm chất triết lý và nhân văn. Sau đây là một số phân tích về nội dung và ý nghĩa của chúng:

1. **Khẳng định giá trị của con người và đất nước**: Câu thơ đầu tiên gợi lên một tinh thần lạc quan, thể hiện niềm tin vào sự tồn tại và bền vững của đất nước, núi sông. "Còn người, còn nước, còn non" cho thấy rằng cho dù có khó khăn, gian khổ nào, chỉ cần con người kiên cường, đất nước sẽ vẫn đứng vững và phát triển.

2. **Tình yêu và trách nhiệm với quê hương**: Câu thơ thứ hai mở rộng phạm vi từ đất nước đến từng cá nhân. "Còn cây, còn cá, còn con người, còn tôi" không chỉ nhấn mạnh sự tồn tại của thiên nhiên mà còn thể hiện tình yêu thương và trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với cuộc sống, môi trường xung quanh. Hồ Chí Minh đã chỉ ra rằng sự sống là một chuỗi liên kết chặt chẽ. Nếu con người có trách nhiệm, yêu thương và chăm sóc cho quê hương, cuộc sống sẽ trở nên tốt đẹp hơn.

3. **Ý nghĩa tự nhắc nhở**: Qua hai câu thơ, Hồ Chí Minh đang tự nhắc nhở bản thân về việc không quên nguồn cội, không quên vai trò của mình trong dòng chảy của lịch sử, thời gian. Ông khuyến khích chính mình cần nỗ lực, đóng góp cho sự phồn thịnh của đất nước và cho sự sống của tự nhiên cũng như con người.

4. **Tính triết lý và sâu sắc**: Hai câu thơ không chỉ mang tính cá nhân mà còn có một ý nghĩa lớn lao hơn về lẽ sống, trách nhiệm và sự tồn tại. Nó phản ánh quan điểm sống có mục tiêu, khẳng định giá trị của bản thân trong mối quan hệ với cộng đồng và đất nước.

Tóm lại, hai câu cuối của bài thơ "Tự khuyên mình" thể hiện một tấm lòng đối với quê hương, khẳng định trách nhiệm của cá nhân trong việc xây dựng và gìn giữ đất nước, đồng thời là một lời tự nhắc nhở mạnh mẽ về giá trị của sự tồn tại và tình yêu thương đối với cuộc sống.