Để phân tích hệ sinh thái có các quần thể lúa, lươn, rắn, chim, sâu, ốc, chuột và vì sinh vật, ta có thể thực hiện như sau:
A. Thành phần của hệ sinh thái
Hệ sinh thái này bao gồm các thành phần:
1. Sinh vật sản xuất (tự dưỡng):
- Lúa (cây xanh)
2. **Sinh vật tiêu thụ (động vật ăn cỏ và ăn thịt)**:
- Tiêu thụ bậc 1 (ăn thực vật): Ốc, Sâu, Chuột
- Tiêu thụ bậc 2 (ăn thịt): Lươn, Rắn, Chim
3. Sinh vật phân hủy:
- Vi sinh vật (vi khuẩn, nấm)
B. Các chuỗi thức ăn có thể có
1. Chuỗi thức ăn 1:
- Lúa → Chuột → Rắn → Chim
2. Chuỗi thức ăn 2:
- Lúa → Sâu → Chim
3. Chuỗi thức ăn 3:
- Lúa → Ốc → Lươn → Rắn
4. Chuỗi thức ăn 4:
- Lúa → Sâu → Lươn → Rắn
C. Thành phần bậc dinh dưỡng
1. Bậc dinh dưỡng 1:
- Lúa (sinh vật sản xuất)
2. Bậc dinh dưỡng 2*/:
- Chuột, Ốc, Sâu (sinh vật tiêu thụ bậc 1)
3. Bậc dinh dưỡng 3:
- Lươn, Rắn, Chim (sinh vật tiêu thụ bậc 2)
D. Sơ đồ lưới thức ăn
```
Lúa
/ | \
/ | \
Chuột Sâu Ốc
| | |
Rắn Lươn |
| |
Chim Rắn
```
E. Loại bỏ quần thể nào thì gây hại lớn nhất? Tại sao?
Nếu loại bỏ lúa, quần thể sản xuất chính, sẽ gây hại lớn nhất cho hệ sinh thái. Bởi vì lúa cung cấp nguồn thực phẩm chính cho các sinh vật tiêu thụ bậc 1 như chuột, sâu, ốc. Nếu không có lúa, các quần thể này sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, dẫn đến sự suy giảm hoặc tuyệt chủng của chúng, và điều này sẽ tác động tiêu cực đến các sinh vật tiêu thụ bậc cao hơn như rắn và chim.
F. Loại bỏ rắn ra khỏi hệ sinh thái thì gây hậu quả gì?
Nếu loại bỏ rắn, sẽ xảy ra một số hậu quả:
1. Tăng dân số chuột: Rắn là một trong những loài ăn chuột. Khi không còn rắn, số lượng chuột sẽ tăng mạnh, dẫn đến tình trạng thiếu thức ăn cho lúa và có thể gây thiệt hại cho mùa màng.
2. Mất cân bằng sinh thái: Sự mất mát của rắn có thể tạo ra mất cân bằng trong chuỗi thức ăn, ảnh hưởng đến các loài khác. Chẳng hạn, với việc gia tăng số lượng chuột, sâu có thể bị giảm thiểu do chuột ăn nhiều hơn.
3. Giảm đa dạng sinh học: Việc mất đi rắn cũng sẽ ảnh hưởng đến sự đa dạng của các loài trong hệ sinh thái, dẫn đến giảm tính ổn định và khả năng phục hồi của hệ sinh thái.
Tóm lại, mọi quần thể trong hệ sinh thái đều có vai trò quan trọng và việc loại bỏ bất kỳ quần thể nào cũng có thể dẫn đến các hậu quả tiêu cực cho hệ sinh thái tổng thể.