Di tích thành nhà Mạc ở Cao Bằng, Lạng Sơn và Lũy Thầy ở Quảng Bình gợi nhớ đến những cuộc xung đột quan trọng trong các thế kỷ XVI-XVII ở Việt Nam, đặc biệt là cuộc chiến giữa các triều đại phong kiến Nhà Mạc và Nhà Lê trung hưng.

### Cuộc xung đột chính:
1. **Cuộc chiến giữa Nhà Mạc và Nhà Lê**:
- Nhà Mạc được thành lập vào năm 1527 do Mạc Đăng Dụng, lên thay thế Nhà Lê. Tuy nhiên, Nhà Lê không bị tiêu diệt hoàn toàn mà tiếp tục hoạt động dưới hình thức khởi nghĩa, dẫn đến các cuộc kháng chiến chống lại Nhà Mạc.
- Nhà Lê đã khôi phục lại quyền lực qua phong trào khởi nghĩa do Lê Lợi khởi xướng, được gọi là Nhà Lê trung hưng (từ giữa thế kỷ XVI). Cuộc xung đột này kéo dài cho đến những năm cuối thế kỷ XVII.

2. **Chiến tranh giữa các lãnh chúa**:
- Thời kỳ này cũng chứng kiến các cuộc xung đột giữa Hai nhóm lãnh chúa, cụ thể là nhóm Trịnh ở Bắc (thuộc Nhà Lê) và nhóm Nguyễn ở Nam. Sự phân chia lãnh thổ thành hai miền Bắc – Nam này dẫn đến sự phát triển và khác biệt trong văn hóa và chính trị giữa hai khu vực.

### Hệ quả của các cuộc xung đột:
1. **Tình hình chính trị và xã hội**:
- Cuộc xung đột giữa Nhà Mạc và Nhà Lê đã dẫn đến một thời kỳ bất ổn cho đất nước, gây ra sự phân chia rõ rệt về quyền lực và lãnh thổ. Điều này ảnh hưởng lớn đến đời sống xã hội và giao thương của nhân dân.

2. **Di sản văn hóa và kiến trúc**:
- Những công trình lịch sử như thành nhà Mạc vẫn còn tồn tại, phản ánh những giá trị kiến trúc và nghệ thuật của thời kỳ này. Chúng trở thành biểu tượng của một giai đoạn quan trọng trong lịch sử Việt Nam.

3. **Ý thức dân tộc**:
- Sự đối đầu giữa các triều đại đã tạo ra một ý thức dân tộc mạnh mẽ, đóng góp vào việc hình thành và củng cố bản sắc dân tộc. Người dân trở nên ý thức hơn về vai trò và trách nhiệm của họ trong bảo vệ quê hương.

4. **Dẫn đến sự phát triển chính trị**:
- Cuối cùng, những xung đột này đã tạo cơ hội cho các cuộc cải cách và thay đổi chính trị sau này, dẫn đến sự trỗi dậy của các triều đại mạnh mẽ hơn, như triều Nguyễn, sau này.

Tóm lại, các cuộc xung đột ở thế kỷ XVI-XVII không chỉ định hình lại xu hướng chính trị và xã hội của đất nước mà còn tạo dựng nên những giá trị văn hóa, di sản lịch sử cho Việt Nam.