Các câu thơ thuộc câu hỏi, câu kể và câu cảm trong "Tràng Giang" của Huy Cận:

Câu hỏi:

• Có chở trăng về kịp tối nay?

Câu kể:

• Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp

• Thuyền về nước lại, sầu trăm ngả

• Củi một cành khô lạc mấy dòng

• Lớp lớp mây cao đùn núi bạc

• Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều sa

• Bèo dạt về đâu, hàng nối hàng

Câu cảm:

• Lòng quê dợn dợn vời con nước

• Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà

Phân tích tác dụng nghệ thuật:

Việc luân phiên sử dụng câu hỏi, câu kể và câu cảm trong "Tràng Giang" đã tạo nên sự phong phú và đa dạng cho bài thơ, đồng thời làm nổi bật mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình.

1. Câu hỏi: Dùng để gợi mở, tạo sự tò mò, kích thích sự suy nghĩ của người đọc. Nó cũng thể hiện sự bất định, mong mỏi và cảm giác băn khoăn của nhân vật trữ tình. Ví dụ, câu "Có chở trăng về kịp tối nay?" không chỉ là câu hỏi về thời gian mà còn chứa đựng mong ước về sự trở về, sự mong mỏi đợi chờ.

2. Câu kể: Được dùng để miêu tả cảnh vật, sự việc một cách khách quan, làm nền cho câu chuyện. Các câu kể trong bài thơ như "Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp" hay "Lớp lớp mây cao đùn núi bạc" giúp tạo ra bức tranh thiên nhiên tĩnh lặng, bao la, nhưng cũng đầy u buồn. Những câu kể này mang lại cảm giác thực tế, cụ thể và giúp người đọc hình dung rõ ràng về không gian và thời gian.

3. Câu cảm: Thể hiện trực tiếp cảm xúc của nhân vật trữ tình, giúp tăng cường sự kết nối cảm xúc giữa bài thơ và người đọc. Những câu cảm trong "Tràng Giang" như "Lòng quê dợn dợn vời con nước" hay "Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà" là những tiếng lòng sâu sắc, gợi lên nỗi buồn da diết và niềm nhớ nhung quê hương.

Luân phiên giữa câu hỏi, câu kể và câu cảm tạo nên một sự hài hòa và cân bằng cho bài thơ, giúp truyền tải trọn vẹn tâm trạng của tác giả và tạo ra những nhịp điệu đa dạng, phong phú, giúp bài thơ trở nên sinh động và cuốn hút hơn. Cấu trúc này cũng giúp bài thơ không bị nhàm chán, giữ chân người đọc và tạo ra những điểm nhấn cảm xúc quan trọng.