Bốn câu thơ mở đầu đã khái quát một bức tranh thiên nhiên hoang sơ, tĩnh lặng nhưng cũng không kém phần sống động ở Đèo Ngang. Cảnh vật hiện lên qua những nét vẽ tinh tế, gợi tả, tạo nên một không gian vừa quen thuộc vừa lạ lẫm.Hình ảnh "bóng xế tà" gợi lên một khung cảnh chiều tà, ánh nắng vàng nhạt dần, bao trùm lên cảnh vật một vẻ đẹp trầm mặc, hơi chút buồn man mác. Câu thơ tiếp theo, "Có cây chen đá, lá chen hoa", như một bức tranh thủy mặc, vẽ nên một khung cảnh thiên nhiên hài hòa, nơi cây cỏ, hoa lá chen chúc nhau giữa những vách đá sừng sững. Sự kết hợp giữa màu xanh tươi mát của cây lá và màu xám của đá tạo nên một bức tranh đầy màu sắc và sức sống.Hai câu thơ cuối cùng, "Lom khom dưới núi, tiều vài chú/ Lác đác bên sông, chợ mấy nhà", đã vẽ nên một bức tranh làng quê yên bình. Hình ảnh "tiều vài chú" lom khom dưới núi, "chợ mấy nhà" lác đác bên sông gợi lên một cuộc sống thanh bình, chậm rãi. Sự vắng vẻ, hiu quạnh của con người càng làm nổi bật vẻ hoang sơ, tĩnh lặng của thiên nhiên.Qua bốn câu thơ, ta thấy được tài năng quan sát tinh tế của Bà Huyện Thanh Quan. Bà đã sử dụng những từ ngữ giản dị, những hình ảnh quen thuộc để vẽ nên một bức tranh thiên nhiên vừa hùng vĩ, vừa trữ tình. Bức tranh ấy không chỉ là một khung cảnh thiên nhiên mà còn là tấm gương phản chiếu tâm trạng của nhà thơ lúc bấy giờ.Tóm lại, bốn câu thơ đầu bài "Qua Đèo Ngang" đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên Đèo Ngang vừa hoang sơ, hùng vĩ, vừa trữ tình, yên bình. Qua đó, ta cảm nhận được tài năng quan sát tinh tế và tấm lòng yêu thiên nhiên của Bà Huyện Thanh Quan.