Dưới đây là một số đoạn thơ, ca dao, hò vè có sử dụng từ ngữ địa phương, kèm theo giải thích nghĩa của các từ ngữ đó:

### 1. Ca dao:
**Đoạn thơ:**
"Quê em có bến sông,
Có đò ngang qua lại,
Có cô gái làm văn,
Bàn tay khéo léo cấy."

**Từ ngữ địa phương:**
- **"bến sông":** Bến sông là một khu vực ven sông, nơi có thể cập bến, thường là nơi người dân đi lại bằng thuyền.
- **"đò":** Đò ở đây ám chỉ chiếc thuyền nhỏ dùng để vận chuyển người và hàng hóa qua sông. Từ này rất phổ biến ở vùng quê, nhấn mạnh sự sống gắn liền với nước, với sông ngòi.
- **"cấy":** Cấy là công việc gieo lúa gạo, đặc biệt ở những vùng nông nghiệp. Đây là hoạt động hết sức quan trọng trong mùa vụ của người nông dân.

### 2. Hò vè:
**Đoạn hò:**
"Có ai về Lý Sơn không,
Mang theo mấy trỏng tỏi nồng
Bên kia sóng vỗ, bên này ghềnh đá,
Mắm tôm trời thịt, ăn là mê lắm."

**Từ ngữ địa phương:**
- **"Lý Sơn":** Là tên của một huyện đảo thuộc tỉnh Quảng Ngãi, nổi tiếng với tỏi Lý Sơn.
- **"trỏng":** Từ này trong tiếng địa phương có nghĩa là "vài" hay "mấy", dùng để nhấn mạnh số lượng.
- **"mắm tôm":** Một loại gia vị làm từ tôm, thường được sử dụng trong các món ăn, đặc biệt là ở miền Trung và miền Nam Việt Nam. Từ này thể hiện đặc trưng ẩm thực vùng miền.

### 3. Thơ dân gian:
**Đoạn thơ:**
"Nhà em có con trâu,
Hằng ngày cày ruộng bậc thang,
Trời mưa gió bão bùng,
Vẫn kiên cường bám đất."

**Từ ngữ địa phương:**
- **"trâu":** Trong ngữ cảnh này, "trâu" chỉ con trâu nuôi trong nông nghiệp, rất phổ biến ở vùng nông thôn Việt Nam, biểu hiện cho sức lao động và sự gắn bó với nông nghiệp.
- **"ruộng bậc thang":** Là kiểu ruộng được xây dựng theo hình dạng bậc thang, thường thấy ở các vùng núi miền Bắc, nơi địa hình đồi núi có độ dốc lớn.
- **"bám đất":** Cụm từ "bám đất" thể hiện sự gắn bó với quê hương, đất đai, là nơi mà con người khai thác và sinh sống.

Hy vọng những đoạn thơ và giải thích trên đây giúp bạn có cái nhìn sâu hơn về cách sử dụng từ ngữ địa phương trong văn thơ dân gian Việt Nam!