### Nguyên tắc lập khẩu phần thức ăn cho con người:

1. **Đảm bảo đủ năng lượng**: Khẩu phần ăn cần cung cấp đủ năng lượng cho nhu cầu hàng ngày của cơ thể, dựa vào độ tuổi, giới tính, mức độ hoạt động và tình trạng sức khỏe.

2. **Cân bằng dinh dưỡng**: Khẩu phần cần phải đảm bảo cân bằng giữa các nhóm thực phẩm, bao gồm carbohydrate, protein, chất béo, vitamin và khoáng chất.

3. **Tính đến sự đa dạng**: Nên có sự đa dạng trong các loại thực phẩm để cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cần thiết và tránh tình trạng nhàm chán về khẩu phần ăn.

4. **Khẩu phần theo lứa tuổi và từng nhóm đối tượng**: Cần điều chỉnh khẩu phần dựa vào độ tuổi, giới tính và nhu cầu dinh dưỡng đặc biệt (ví dụ: trẻ em, phụ nữ có thai, người cao tuổi).

5. **Cung cấp thực phẩm an toàn và hợp vệ sinh**: Lựa chọn thực phẩm từ nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo sạch sẽ và không bị ô nhiễm.

6. **Khẩu phần phù hợp với tình trạng sức khỏe**: Đối với những người có bệnh lý đặc biệt (ví dụ: tiểu đường, huyết áp cao), cần điều chỉnh khẩu phần để phù hợp với tình trạng sức khỏe.

### Nguyên nhân của thừa cân béo phì:

1. **Khẩu phần ăn không hợp lý**: Tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu năng lượng, thức ăn nhanh hoặc thực phẩm có đường cao dẫn đến tích tụ mỡ thừa.

2. **Thiếu hoạt động thể chất**: Lối sống ít vận động, ngồi nhiều giờ đồng hồ mà không tập thể dục là một yếu tố nguy cơ lớn gây ra thừa cân béo phì.

3. **Yếu tố di truyền**: Có yếu tố di truyền có thể ảnh hưởng đến trọng lượng cơ thể và khả năng điều chỉnh cân nặng.

4. **Tâm lý và stress**: Nhiều người có thể ăn uống không kiểm soát khi cảm thấy căng thẳng, buồn bã hoặc chán nản, dẫn đến tích tụ mỡ.

5. **Các yếu tố môi trường**: Môi trường sống, dễ dàng tiếp cận với thực phẩm không lành mạnh và thiếu không gian cho hoạt động thể chất cũng góp phần vào tình trạng béo phì.

6. **Sự thay đổi trong thói quen sống**: Sự phát triển của công nghệ và các hoạt động giải trí không yêu cầu nhiều năng lượng đã dẫn đến lối sống ít vận động hơn.

Việc hiểu rõ các nguyên tắc trong lập khẩu phần và nguyên nhân thừa cân béo phì là rất quan trọng để có thể duy trì một lối sống lành mạnh và phòng ngừa các bệnh liên quan đến rối loạn dinh dưỡng.