sức lao động trẻ em. Đặc biệt là trong lĩnh vực kinh doanh trên mạng xã hội.

Tuy vấn đề trẻ em bị ép buộc tham gia lao động khi chưa đủ tuổi đã tồn tại từ rất lâu, nhưng gần đây, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội, thì nó dần biến tướng với các hình thức mới. Đó là cách các bậc cha mẹ, người lớn để trẻ nhỏ tham gia quay các video, clip với mục đích kiếm tiền hoặc bán hàng. Đây vốn là hoạt động giải trí bình thường, nhưng thực tế lại tiến hành dựa trên sự ép buộc, yêu cầu trẻ nhỏ phải làm những điều theo trend, được ưa thích, ép các em phải ngồi nói chuyện với người xem, tham gia các sự kiện… Họ lợi dụng hình ảnh đáng yêu, vô tư hồn nhiên đó của các em để lôi kéo khách hàng, thực hiện hoạt động buôn bán. Từ đó, khiến các em nhỏ phải làm việc như “một nghệ sĩ”, suốt ngày đối mặt với ống kính máy quay theo đạo diễn của bố mẹ. Điều đó gián tiếp khiến các em mất đi sự ngây thơ, vô tư của lứa tuổi, trở thành một quả táo bị ép chín. Các em cũng không còn nhiều thời gian để vui chơi, nô đùa với bạn bè, bởi có quá nhiều thời gian để “làm việc”. Chính vì thế, việc bóc lột sức lao động trẻ em trên mạng xã hội cần được loại trừ và đẩy lùi ngay từ hôm nay. Trước hết là từ các hoạt động tẩy chay các nhãn hàng, kênh mạng xã hội kiếm tiền từ hình ảnh trẻ em trái phép. Đồng thời, cần đẩy mạnh tuyên truyền về việc ngưng sử dụng trẻ em như một công cụ kiếm tiền cho tất cả mọi người, đặc biệt là các bậc phụ huynh.

Một vấn đề đời sống cần được quan tâm gấp hiện nay là tình trạng áp lực học hành và thành tích học tập ở lứa tuổi học sinh, vấn đề này đã được gợi ra từ nhân vật Lí Cường trong truyện ngắn "Lí Cường" của nhà văn Nguyễn Công Hoan. Lí Cường là một học sinh chăm chỉ nhưng luôn chịu áp lực lớn từ gia đình và xã hội về việc đạt thành tích học tập xuất sắc. Những kỳ vọng quá mức đã khiến cậu cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng và đôi khi là mất đi niềm vui học hành.

Trong xã hội hiện đại, việc học và thành tích học tập trở thành một yếu tố quyết định đối với tương lai của mỗi học sinh. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể đáp ứng được kỳ vọng này, đặc biệt là khi các em còn rất trẻ. Áp lực học hành quá lớn có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng như stress, trầm cảm, và thậm chí là mất phương hướng trong cuộc sống. Chính vì vậy, chúng ta cần nhìn nhận lại cách thức giáo dục và kỳ vọng đối với thế hệ trẻ. Việc tập trung quá nhiều vào điểm số, thành tích mà thiếu sự quan tâm đến phát triển toàn diện của học sinh là một sai lầm lớn. Các bậc phụ huynh và nhà trường cần tạo ra một môi trường học tập thoải mái, khuyến khích sự sáng tạo, tự do phát triển và không đặt quá nhiều áp lực lên các em.

Cần có những thay đổi tích cực trong hệ thống giáo dục và trong cách nhìn nhận giá trị của mỗi học sinh, giúp các em phát triển toàn diện về cả trí tuệ và tâm hồn, thay vì chỉ đánh giá qua điểm số hay thành tích học tập.