Trí tuệ nhân tạo (AI) mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ và tác động tiêu cực nếu không được kiểm soát và sử dụng đúng cách. Dưới đây là một số dẫn chứng thực tế về những tiêu cực của AI:

1. Mất việc làm và thay thế lao động con người: Một trong những tác động tiêu cực lớn nhất của AI là khả năng thay thế con người trong các công việc, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp và dịch vụ. AI và tự động hóa có thể thay thế các công việc tay chân và các công việc văn phòng. Ví dụ, trong ngành vận tải, sự phát triển của xe tự lái đang đe dọa đến hàng triệu việc làm của tài xế xe tải và taxi. Hay trong ngành bán lẻ, các ki-ốt tự phục vụ và robot giao hàng đã và đang thay thế những công việc của nhân viên bán hàng, gây lo ngại về tình trạng thất nghiệp.

2. Lạm dụng AI trong giám sát và xâm phạm quyền riêng tư: AI cũng đang bị lạm dụng trong việc giám sát người dân và xâm phạm quyền riêng tư. Các hệ thống nhận diện khuôn mặt được sử dụng để theo dõi công dân trong các không gian công cộng như sân bay, trung tâm mua sắm, hay thậm chí trên các mạng xã hội. Điều này làm gia tăng sự lo ngại về việc xâm phạm quyền riêng tư và nguy cơ lạm dụng thông tin cá nhân. Ở Trung Quốc, việc sử dụng nhận diện khuôn mặt đã trở thành vấn đề lớn khi bị áp dụng rộng rãi để giám sát công dân mà không có sự đồng ý của họ.

3. Thiên vị trong AI (Bias): AI học từ dữ liệu đầu vào, và nếu những dữ liệu này mang tính thiên vị, thì kết quả đưa ra cũng sẽ không công bằng. Ví dụ, các hệ thống AI trong tuyển dụng có thể bị ảnh hưởng bởi sự thiên vị về giới tính hoặc chủng tộc. Một nghiên cứu của Amazon cho thấy hệ thống tuyển dụng của họ đã loại bỏ ứng viên nữ vì hệ thống được huấn luyện trên cơ sở dữ liệu chủ yếu là các ứng viên nam. Điều này cho thấy nếu dữ liệu đào tạo không được xử lý đúng cách, AI có thể tái tạo các định kiến xã hội.

4. AI trong việc tạo ra tin giả (Deepfake): Một trong những mối nguy hiểm lớn của AI là khả năng tạo ra tin giả, đặc biệt là deepfake – một công nghệ cho phép tạo ra các video hoặc âm thanh giả mạo có thể gây hiểu lầm. Deepfake đã được sử dụng để tạo ra các video giả mạo của các chính trị gia, người nổi tiếng, hay thậm chí là tin tức giả, có thể ảnh hưởng đến tính minh bạch và an ninh quốc gia. Trong các cuộc bầu cử, deepfake có thể bị lợi dụng để phát tán thông tin sai lệch, làm mất uy tín của các ứng viên.

5. Sử dụng AI trong quân sự và vũ khí tự động: AI còn được ứng dụng trong các lĩnh vực quân sự, đặc biệt là trong việc phát triển vũ khí tự động như robot chiến đấu và máy bay không người lái (drone). Mặc dù chúng có thể tăng cường khả năng chiến đấu, nhưng AI trong quân sự tiềm ẩn nguy cơ mất kiểm soát nếu được sử dụng trong các cuộc xung đột. Các vũ khí tự động có thể gây ra thương vong lớn, đặc biệt là khi không có sự can thiệp của con người để đưa ra các quyết định về sự sống và cái chết.

Mặc dù AI mang lại những tiến bộ vượt bậc cho khoa học và công nghệ, nhưng cũng có những mặt tiêu cực không thể bỏ qua. Việc phát triển và ứng dụng AI đòi hỏi phải có sự kiểm soát chặt chẽ, đạo đức và quy định pháp lý rõ ràng để tránh những tác hại tiềm ẩn đối với xã hội. Nếu không được sử dụng đúng cách, AI có thể dẫn đến những hệ lụy không mong muốn, ảnh hưởng đến quyền lợi của con người và trật tự xã hội.