Câu 1: Xác định nhân vật trữ tình trong bài, cảm xúc và tư tưởng của tác giả.
- Nhân vật trữ tình trong bài thơ là một người đang ngồi suy tư, hồi tưởng về quê hương, về những hình ảnh, kỷ niệm thân thuộc với cuộc sống nông thôn, với thiên nhiên và những mùa vụ. Cảm xúc của nhân vật trữ tình mang sự nhớ nhung, hoài niệm về một miền quê yên bình, với những hình ảnh giản dị nhưng gợi lên một vẻ đẹp sâu lắng. Tư tưởng của tác giả thể hiện sự yêu quý, trân trọng vẻ đẹp của thiên nhiên, của cuộc sống giản đơn, đồng thời cũng là nỗi nhớ nhung về quê hương khi xa cách.
Câu 2: Đề tài chính của bài thơ, tác giả đã sử dụng ngôn ngữ và biện pháp nghệ thuật gì.
- Đề tài chính của bài thơ là sự hoài niệm về quê hương, về cảnh sắc thiên nhiên, về mùa vụ và những hình ảnh quen thuộc trong cuộc sống làng quê. Tác giả sử dụng ngôn ngữ mộc mạc, giản dị nhưng đầy chất thơ, gần gũi với thiên nhiên. Các biện pháp nghệ thuật được sử dụng gồm:
+ So sánh: "Cánh chuồn chuồn cánh mỏng lại bay đi," "Cánh hồng nhạt nhạt mây phiêu lưu," tạo nên những hình ảnh giàu sức biểu cảm.
+ Ẩn dụ: "Trời thu không rượu cúc mà say," sử dụng hình ảnh rượu cúc để gợi lên cảm giác lâng lâng, đắm say trong vẻ đẹp của mùa thu.
+ Nhân hóa: "Lá mùa rì rào trên bãi vắng," "Mái nhà ai đó nắng xiêu xiêu," tạo nên không gian sống động, gần gũi.
Câu 3: Hình ảnh nổi bật và ý nghĩa trong bài thơ.
Hình ảnh nổi bật trong bài thơ bao gồm:
+ Hình ảnh thiên nhiên: "Gió heo nổi," "Chuồn chuồn cánh mỏng," "Cánh nhạn tung trời," "Lá mùa rì rào," "Mái nhà ai đó nắng xiêu xiêu," đều mang đến không gian mùa thu đặc trưng, mộc mạc và đầy thi vị.
+ Hình ảnh cuộc sống quê hương: "Lúa đã xanh xanh mấy nẻo làng," "Cốm đã thơm mùi," "Ao sau vườn cũ nước xanh trong," tượng trưng cho cuộc sống tươi đẹp, bình dị, đầy ắp tình cảm quê hương.
=> Ý nghĩa của những hình ảnh này là thể hiện sự hoài niệm, sự gắn bó sâu sắc của tác giả với quê hương và thiên nhiên, những hình ảnh này làm nền tảng cho cảm xúc yêu thương và nhớ nhung.
Câu 4: Biểu tượng và yếu tố tượng trưng nào được sử dụng trong bài thơ.
- Biểu tượng "mùa thu": Mùa thu trong bài thơ không chỉ là mùa của thiên nhiên mà còn là mùa của những cảm xúc, kỷ niệm, là mùa của sự tiếc nuối, của sự chia ly.
- Biểu tượng "cánh chuồn chuồn": Đây là hình ảnh biểu trưng cho sự mỏng manh, nhẹ nhàng, có thể là biểu tượng cho sự vội vã, nhanh chóng trôi qua của thời gian, mùa vụ.
- Biểu tượng "bướm nhẹ cánh vàng": Là hình ảnh của sự thanh thoát, nhẹ nhàng, cũng có thể là biểu tượng cho sự khát khao, mơ mộng trong những ngày thu se lạnh.